I percorsi della Basilicata

date

130-180 ca. d.C.

author

AULUS GELLIUS

title

Noctes Atticae

bibliography

  • Aulu-Gelle, Les nuits Attiques Tome 1: Livres 1.-4, texte établi et traduit par René Marache. - Paris : Les belles lettres, 1967
  • 1) I 10, 1 = D. Caiazza, Gli Italici e il mare. Volsci, Aurunci, Sanniti, Lucani, Brezi, Piceni, Safini adriatici, Frentani, Piceni, Umbri, popoli “sul mare” o anche popoli “del mare”?, in: G. De Benedittis (ed.), Realtà medioadriatiche a confronto. Contatti e scambi tra le due sponde, Atti del Convegno, Termoli, 22 – 23 luglio 2016, Campobasso 2018, 23-34
  • 1) I 10, 1 = A. Pagliara, Silloge delle testimonianze letterarie greche e latine sugli Ausoni e gli Aurunci, in: M. Cavalier – M. Bernabò Brea (eds.), In memoria di L. Bernabò Brea, Palermo 2002, 195-246
  • 3) X 3, 18-19 = P. G. Guzzo, Storia e cultura dei Brettii, Soveria Mannelli 2019
  • 3) X 3, 18-19 = L. Cappelletti, The Bruttii, in: G. D. Farney – G. Bradley (eds.), The Peoples of Ancient Italy, Boston – Berlin 2017, 321-336
  • 3) X 3, 18-19 = G. De Sensi Sestito, I Brettii fra Pirro, Roma e Annibale. Forme di organizzazione politico-territoriale e processi di interazione economica e culturale, in: G. De Sensi Sestito – S. Mancuso (eds.), Enotri e Brettii in Magna Grecia. Modi e forme di interazione culturale, II.1, Soveria Mannelli 2017, 171-220
  • 3) X 3, 18-19 = G. F. La Torre, Reflections on the Lucanians and Bruttians in Calabria between Hannibal and the Principate. Coloniae, civitates foederatae, municipia, in: F. Colivicchi (ed.), Local cultures of South Italy and Sicily in the late republican period. Between Hellenism and Rome, Portsmouth 2011, 139-159
  • 3) X 3, 18-19 = T. J. Cornell, Hannibal’s Legacy: The effects of the Hannibalic War on Italy, in: T. J. Cornell – B. Rankov – P. Sabin (eds.), The Second Punic War. A Reappraisal, London 1996, 97- 117
  • 3) X 3, 18-19 = T. J. Cornell, The Beginnings of Rome. Italy and Rome from the Bronze Age to the Punic Wars (c. 1000 – 264 B.C.), London 1995

teibody

1) I 10, 1 - Aurunci, Sicani e Pelasgi, prima abitanti dell'Italia. Curius, inquit, (scil. Favorinus) et Fabricius et Coruncanius, antiquissimi viri, et his antiquiores Horatii illi trigemini, plane ac dilucide cum suis fabulati sunt neque Auruncorum aut Sicanorum aut Pelasgorum, qui primi coluisse Italiam dicuntur, sed aetatis suae verbis locuti sunt

1) I 10, 1 - Traduzione. (Favorinus) dit, „Curius, Fabricius et Coruncianus, hommes de la plus haute antiquité, et, plus anciens qu’eux, les Horaces, les trois jumeaux, s’entretenaient simplement et clairement avec les leurs, et, sans emprunter leur vocabulaire aux Aurunques, aux Sicanes ou aux Pélages qui, dit-on, furent les premiers habitants de l’Italie, ils parlèrent la langue de leur temps“

2) II 19, 7 - Inganno dei Lucani (327-326 a.C.) Claudius Quadrigarius in primo ‚Annali’: «Ea Lucani ubi resciverunt, sibi per fallacias verba data esse».

2) II 19, 7 - Traduzione. Claudius Quadrigarius dans le premier livre de ses Annales: «Lorsque les Lucaniens apprirent (resciuerunt) qu’on les avait trompés et qu’on leur avait menti ».

3) X 3, 18-19 - I Brettii primi alleati italici di Annibale (214-213 a.C.) Quod Cato dixit: «Bruttiani verberavere», ne qui fortasse de ‚Bruttianis‘ requirat, id significat: Cum Hannibal Poenus cum exercitu in Italia esset et aliquot pugnas populus Romanus adversas pugnavisset, primi totius Italiae Bruttii ad Hannibalem deseiverunt. Id Romani aegre passi, postquam Hannibal Italia decessit superatique Poeni sunt, Bruttios ignominiae causa non milites scribebant nec pro sociis habebant, sed magistratibus in provincias euntibus parere et praeministrare servorum vicem iusserunt.

3) X 3, 18-19 - Traduzione. Caton a dit : « Les Bruttiens fouettèrent »; pour qu’on ne s’interroge pas sur les Bruttiens, en voici l’explication : alors que les Carthaginois Hannibal était avec son armée en Italie et que le peuple romain avait livré quelques batailles malheureuses, les Bruttiens, les premiers de toute l’Italie, passèrent à Hannibal. Les Romains s’en offensèrent et, quand Hannibal eut quitté l’Italie et que les Carthaginois furent vaincus, pour les humilier ils n'inscrivaient pas les Bruttiens comme soldats et ne les tenaient pas pour des alliés mais ils leur firent obéir aux magistrats qui allaient dans leur province et les servir comme des esclaves“

notes alpha

    notes int