1. Dum conscientiae uolumina uoluimus, dum ciuitates nostro subiectas
Imperio in nostrae considerationis speculo speculamur, in quibus credit nostra
serenitas serenam fidem et deuotionem debitam congruis temporibus reperire,
occurrit nobis specialiter Viterbiensium ciuitas: consuetae constanciae
representans monilia et indeficientis deuotionis circumamicta faleris semper
gratis satis, Imperio fructuosis et floridis obsequelis obsequitur, et fidei suae
constantia probabilibus argumentis et euidentissimis indiciis demonstratur.
2. Nam cum a uicinis uestris graues
reciperetis iniurias et pressuras, contradicente tunc papa serenitatis nostrae
proposito, quod ad succursum uestrum promptis desideriis intendebat, nos
ad nitorem uestrae fidei, quam illibatam semper seruastis Imperio, dignum et
debitum respectum habentes, in auxilium uestrum Cesareae potentiae uires
armauimus, et nobilem militiam Germaniae bellis expertam ad tuitionem uestri duximus destinandam.
3. Alia etiam uice, iste qui dicitur papa, defensionis
uestrae nomen assumpsit; sed nos, qui in uestris lesionibus tangebamur et
angebamur intrinsecus, defensionis onus prompta uoluntate suscepimus, non
ipsius uerbis inducti, sed potius consideratione uestrae fidei imperialiter excitati,
ubi propriae personae sudoribus non pepercimus, sed sub estubus solis,
sub tediis pulueris, sub galea laborauimus et lorica in Augusto; cum priuati
etiam suos labores angustant, pro uobis laborabat Augustus, nec laborantis
uotum aeris intemperies retardabat, sed inducebat nobis labor solacium, per
quem quies uestra et nostrorum fidelium parabatur.
4. Tunc eraria nostra
patefacta sunt sumptibus in uestrae commodum defensionis effusis, et quia
in eis uestra querebatur utilitas, spem nobis affectati commodi redolebant.
Ille uero, qui inane nomen assumpserat defensoris, hostilibus pascebat uos
uerbis et pascuorum commoda subtrahebat, nec uoluit uobis in quantitatis
modicae pecunia tantum mutuo subuenire, expectans ut cancrum suo parandum
edulio educeret aliena dextera de cauernis.
5. Igitur, dum haec omnia
in nostrae lance considerationis appendimus, nichil de uobis conscientiae
culminis nostri contrarium suspicio quaelibet suaderet, immo firma pollicetur
fiducia, quod honorem nostrum et Imperii, continuatis uestris desideriis
affectatum, brachiis uelitis patentibus amplexari, nullo contrario spiritu propositi
vostri constantiam immutante.
6. Cum itaque tempus aduenerit, quo,
nobis et Imperio semper grati, potestis fieri gratiores, uos hortamur, exurgite,
mentes uestras erigite ad contemplandam Imperii speciem et uirtutem,
nosque gratiosum uestrum agnoscite possessorem; parate uiam Domino,
rectas facite semitas eius, tollite seras portarum uestrarum, ut Cesar uester
rebellibus terribilis et uobis ueniat mansuetus, in cuius aduentu quiescant
spiritus qui uos hactenus fatigabant.
7. Ecce autem, ut super hiis et aliis vobis
nostrae maiestatis beneplacitum reseremus, plene verbotenus nostrae
uoluntatis instructum mittimus ad uos V. de Saxonia, fidelem nostrum, cui
in eis, quae vobis ex parte nostri culminis dixerit, tamquam ab ore nostro
prolata, curetis indubitanter credere et efficaciter adimplere.