Pergamene Potenza - Fondo Fusco

Download XML

date

1449 agosto 27

title

Instrumentum transumpti sententiae sulla controversia tra Giovanni Quattrocchi, arciprete della chiesa di San Michele, e Nicola Zappa, arciprete della chiesa della S. Trinità di Potenza,

summary

Antonello de Barulo, arcidiacono della cattedrale di Potenza, e Baldassarre Mordente, arciprete della chiesa cattedrale di San Gerardo, vicari diocesani, nominati arbitri nella lite che vede contrapposti da un lato Giovanni Quattrocchi, arciprete et procuratore della chiesa di San Michele, e i sacerdoti Angelo di Nicola Grosso e Giacomo de Ferreria, prepositi della predetta chiesta, dall’altro Nicola Zappa, arciprete della chiesa della S. Trinità di Potenza, e i preti Riccardo Molinario e Chierico Zappa, suoi prepositi, vertente sul possesso di certe terre site nel tenimento di Potenza, nelle contrade San Gennaro, Mundanelli e Malamugliere, che i predetti preti Angelo e Giacomo, procuratori di San Michele, richiedevano ai preti Riccardo e Chierico, procuratori della Trinità, mentre, al contempo, l’arciprete e i procuratori della chiesa della Trinità richiedevano a quelli di San Michele, fanno eseguire al notaio copia autentica della sentenza mediante al quale gli arbitri, esaminati gli inventari dei beni delle due chiese, avevano sancito che le cose dovessero rimanere così come sono, cioè che entrambi i cleri mantengano il possesso sui beni che già hanno e non lo pretendano sugli altri, e ordinano alle parti litiganti di rispettarla e di non molestarsi a vicenda.

bibliography

BSNSP, Diplomatico, pergamene fondo Fusco 25, Potenza, segn. 10-BB-I-47 [A].
ASDPZ, fondo Trinità, perg. n. 87.
ASNa, Regia Camera della Sommaria, Diversi, 1a numerazione, Volume di istrumenti, cc. 109v-113v, n. 41.
FORTUNATO, Badie, feudi e baroni della valle di Vitalba, vol. III, Cartulario e Codice Potentino, p. 348 (regesto)
N. MASINI, La cinta muraria e la crescita urbana nel XV secolo, in Potenza. Le città nella storia, a cura di A. Buccaro, Bari 1997, pp. 40-42, qui p. 42, e nota di riferimento n. 192, p. 140 (notizia)

phyDesc

Pergamena (mm 385x470) in buono stato di conservazione. Macchie scure lasciate da infiltrazioni di umidità sono sparse su tutta la superficie del supporto.

teibody

† In nomine domini nostri Iesu Cristi, amen. Anno a nativitate ipsius millesimo quadrigentesimo quadragesimo nono, regnante serenissimo et illustrissimo domino nostro domino Alfonso, Dey gratia Aragonum, Sicilie citra et ultra Farum rege, Valencie, Hungarie, Ierusalem, Mayoricarum, Sardinie et Corsice, comite Barchinone, duce Athenarum et Neopatrie ac etiam comite Russilionis et Ceritanie, regnorum vero eius huius regni citra Farum anno quintodecimo, feliciter, amen, die vicesimo septimo mensis augusti presentis anni duodecime indictionis, apud civitatem Potencie.

Nos Petrus Paulus de Musculo de eadem civitate ipsiusque civitatis annalis iudex pro dicto presenti anno dicte duodecime indictionis, Rogerius de Lauro de terra Acthane , incola seu habitator civitatis nominate, puplicus ubilibet per totum regnum Sicilie reginali auctoritate notarius et testes subscripti ad hoc specialiter vocati et rogati presenti scripto puplico instrumento fatemur, notumfacimus et testamur, quod eodem predicto die venientes coram nobis predictis iudice, notario et testibus infrascriptis venerabiles viri dopnus Antonellus de Barulo, archidiaconus Potentinus, et dopnus Balthassar Mordente, archipresbiter ecclesie Sancti Girardi, vicarii Potentini in spiritualibus et temporalibus arbitri et amabiles compositores et arbitratores assumti comuniter et concorditer per venerabiles viros dopnum Iohannem de Quatuor Oculis archipresbiterum et procuratorem ipsius ecclesie Sancti Michaelis, dopnum Angelum Nicolai Grossi et dopnum Iacobum de Ferreria, priostros dicte ecclesie Sancti Michaelis, vice et nomine ecclesie prelibate Sancti Michaelis de Potencia, cum consensu et voluntate omnium clericorum ecclesie nominate ipsorum nemine discrepante, etiam et per venerabiles viros dopnum Nicolaum Zappam, archipresbiterum Sancte Trinitatis de Potencia procuratorem ipsius ecclesie, dopnum Richardum Molinarium et dopnum Clericum Zappam, priostros dicte ecclesie Sancte Trinitatis etiam cum consensu omnium clericorum dicte ecclesie Sancte Trinitatis ipsorum nemine discrepante, et sedentes pro tribunali in molumentoa consistente ante ecclesiam Sancte Trinitatis marmoreo in plano ipsius ecclesie Sancte Trinitatis, quandam sentenciam, pronunciacionem, laudum, deffinicionem et arbitramentum in inscriptis coram nobis legerunt, recitaverunt et protulerunt in serie subsequenti quandam sentenciam ex litigio et controversia mota inter prefatos archipresbiterum Sancte Trinitatis, dopnum Richardum et dopnum Clericum, vice et nomine ipsius ecclesie Sancte Trinitatis, actores ex una parte, et conventos ex altera et nominatos dopnum Iohannem archipresbiterum Sancti Michaelis, dopnum Angelum et dopnum Iacobum, vice et nomine ipsius ecclesie Sancti Michaelis, etiam conventos et actores, de certis terris ipsarum prenominatarum ecclesiarum Sancte Trinitatis et Sancti Michaelis, conscistentibus in tenimento civitatis predicte Potencie in locis qui vulgariter dicuntur Sancto Iennaro, li Mundanelli et Malamogliere. Et terre quas petebant dicti archipresbiter, dopnus Angelus et dopnus Iacobus, vice et nomine Sancti Michaelis, dictis archipresbitero, dopno Richardo et dopno Clerico, nomine ecclesie Sancte Trinitatis, asseruerunt fore hiis finibus circumdatas, videlicet petium unum terre quod dicitur lo Perato de Sancto Michele, confinatum ab omnibus lateribus iuxta terras ecclesie prelibate Sancte Trinitatis et iuxta vallonem Malemulieris ab inferiori parte. Item terram unam que dicitur Lischa de la Tora, confinatam iuxta vallonem de Pissio, iuxta flumen Thore, iuxta vallonem Lupi et a superiori parte iuxta viam qua ytur Titum. Item terram unam aliam in vallone de Sorbo, capacitatis thumulorum duorum in semine, confinatam iuxta terras Sancte Trinitatis et alios fines. Item terram unam aliam scitam et positam in loco ubi dicitur lo Vallone de Sorbo et lo Vallone de lo Lupo , capacitatis thumulorum viginti in semine, confinatam iuxta terras Sancte Trinitatis undique. Item terram unam aliam in loco ubi dicitur li Gallinarii, confinatam ex omni latere iuxta terras dicte ecclesie Sancte Trinitatis, capacitatis in semine thumulorum duorum. Et terre quas petebant archipresbiter, dopnus Richardus et dopnus Clericus, vice et nomine dicte ecclesie Sancte Trinitatis, ecclesie Sancti Michaelis vel prefatis dopno Iohanni, dopno Angelo et dopno Iacobo, loco ipsius ecclesie, dixerunt habere hos fines, videlicet terram unam scitam et positam in tenimento affato civitatis Potencie in loco ubi dicitur ut supra li Mundanelli, confinatam ab inferiori parte iuxta viam puplicam qua ytur ad Ribizonum, a duabus lateribus iuxta limitem ecclesie Sancte Trinitatis , ab alio latere ultra vallonem iuxta terras Sancti Michaelis et alios fines. Et licet inventarium puplicum Sancti Michaelis ferat dictam terram fuisse limitatam iuxta terras condam iudicis Meuli, actamen de presenti dixerunt non habere alios fines nisi superius nominatos. Volentes tamen supradicti archipresbiter, dopnus Richardus et dopnus Clericus, vice ipsius ecclesie Sancte Trinitatis, ex eo quia fines in dicto inventario sunt mutati, quod dictum inventarium Sancti Michaelis puplicum sit porro in suo robore super fines dicte terre. Item terram aliam in contrata Sancti Ianuarii, confinatam iuxta vallonem qui dicitur de lo Calognio ab una parte sicut vadit Serra Sancti Ianuarii, mediante limite comuni cum ecclesia Sancte Trinitatis, iuxta terram coste ecclesie Sancte Trinitatis, limite mediante, ab inferiori parte etiam iuxta terras dicte ecclesie Sancte Trinitatis et alios fines, et non solum voluerunt supradicti archipresbiter, dopnus Richardus et dopnus Clericus dictum inventarium esse valiturum in supradicta terra, sed etiam in aliis terris, de quibus est questio si fuissent fines mutati sub serie subsequenti: «In nomine domini nostri Iesu Cristi, amen. Anno a nativitate ipsius millesimo quadrigentesimo quadragesimo nono, regnante, ut supra, serenissimo et illustrissimo domino nostro domino Alfonso, Dey gratia Aragonum, Sicilie citra et ultra Farum rege, Valencie, Hungarie, Ierusalem, Maoricarum, Sardinie et Corsice, comite Barchinone, duce Acthenarum et Neopatrie ac etiam comite Russilionis et Ceritanie, regnorum vero eius anno huius regni citra Farum anno quintodecimo, feliciter, amen, die supradicto vicesimoseptimo mensis augusti, duodecime indictionis, predicte Potencie, ante oram vespertinam in stacione predicta, videlicet nos predicti arbitri et amabiles compositores et arbitratores assumti comuniter et concorditer per supradictas partes, et quia dicte partes una videlicet alteri et altera alteri, nomine dictarum ecclesiarum Sancte Trinitatis et Sancti Michaelis de Potencia, petebant supradictas terras scitas et positas in dicto tenimento civitatis Potencie supradictis eorum finibus designatis, prout supra particulariter annotatur, et super hiis agendis, videndis, decidendis et determinandis, predicte partes promiserunt per instrumentum puplicum confectum et celebratum intus dictam civitatem Potencie per me affatum Rogerium puplicum, ut supra, notarium roboratum, ut decet, cum penis et obligationibus unciarum viginti quinque et iuramento et sollepnitatibus quibuscumque. Tandem de casibus, litibus et questionibus predictis et aliis quibuscumque que una pars haberet contra alteram nomine ipsarum ecclesiarum que possent pretendi hinc inde et dependentibus et congnessis ex eis voluntarie et concorditer in nos compromiserunt alte et basse tamquam in eorum arbitros, arbitratores et amabiles compositores comuniter electos, dantes et concedentes nobis liberam licentiam et plenariam potestatem et autoritatem videndi, congnoscendi, decidendi, determinandi, laudandi, sententiandi et amicabiliter componendi causas et questiones predictas ac dependentiis, emergentiis et congnessis ex eis et partes ipsas ad concordiam et unam alteri condempnandi et preferendi, amminuendi de iuribus unius et dictis partibus et alteri dandi, actribuendi et conferendi sive per modum concordie sive per modum sentencie terminacionis et amabilis composictionis summarie et de plano et absque contestatione litis et oblatione petictionis vel libelli et absque scripturarum sollepnitatibus ac nullo faciendo processu visis vel non visis iuribus, probactionibus et cautelis partium predictarum examinatis vel non examinatis, non auditis partibus presentibus vel assentibus, vocatis vel non vocatis, requisitis vel non requisitis, et una presente et altera per contumaciam sive non absente, nullo pretermisso non obstante omni iudiciario ordine quomodocumque, qualitercumque, quandocumque, quotienscumque vel ubicumque videbitur nobis, prout hec et alia in dicto instrumento compromissi exinde facto per me affatum notarium Rogerium cum obligationibus, ut supra, stipulactionibus, renunciactionibus, iuramentis, clausulis et sollepnitatibus oportunis plenius continebatur, cumcquea ad maiorem cautelam dicte cause, dicte partes per nos fuerunt requisite ut deberent venire audituri sententiam, quibus comparentibus nostram sentenciam presentem proferentes, laudantes diffinitioni, arbitrationi et declarationi, quod facto in nos compromisso predicto et assumpto per nos honore compromissi predicti, volentes partibus ipsis causas eorum predictas finire et exitum dare compromisso predicto. Et receptis per nos ac visis et diligenter inspectis et examinatis informationibus, iuribus et cautelis ipsis per ea que vidimus, congnovimus et animum nostrum moverunt et movent, Cristi nomine invocato sine quo nullum rite fundatur exordium, sententiamus, pronunciamus, laudamus ac diffinimus per modum arbitractionis et laudi dictas ecclesias stare in possessione dictarum terrarum, prout stabant, videlicet terre, quas petebant presbiteri supradicti Sancte Trinitatis dictis presbiteris Sancti Michaelis, vice et nomine ipsius ecclesie Sancte Trinitatis, sint et esse debeant ecclesie Sancti Michaelis, cum eorum finibus et proprietatibus superius annotatis, et e converso terre, quas petebant supradicti presbiteri Sancti Michaelis, procuratoribus ecclesie Sancte Trinitatis, vice et nomine ecclesie Sancti Michaelis, sint et esse debeant ecclesie Sancte Trinitatis, cum finibus et proprietatibus superius predistintis. Mandantes dictis partibus presentibus, auctoritate compromissi predicti, predictam sententiam, pronunciationem, laudum, deffinictionem et arbitrationem ac partes ipse et quilibet ipsarum adimpleant et observent ac in nullo contrafaciant, dicant, opponant vel veniant quoquomodo de iure vel de facto, in iudicio vel extra, per se ipsas vel alteram ipsarum aud alios ipsorum vel alterius earum nomine, puplice vel occulte, sub pena unciarum viginti quinque et periurii in dicto instrumento compromissi contenta et apposita hanc nostram sententiam, pronunciactionem, laudum, diffinictionem et arbitractionem proferentes omni via, iure et modo quibus melius et actius de iure possumus et debemus, dictis partibus presentibus predicta sentencia lata, lecta et recitata est et deffinictio sive arbitramentum per nos prefatos arbitros et arbitratores, ut supra, coram nobis iudice, notario et testibus, anno, mense, die, loco et indictione predictis». Et nichilominus pronunciamus, dicimus et mandamus dictas partes desistere ab iniquitate et molestia quam ad invicem faciebant pro quomodoa ecclesiarum predictarum de dictis terris eisque imponentes perpetuum scilentiuma, que quidem sententia et deffinictio lecta, lata et recitata coram nobis, ut supra, dicte partes coram nobis nos prefatos iudicem et notarium et testes ex regia parte requisiverunt actente nostrum super hoc officium implorando ut de predictis ad cautelam dictarum ecclesiarum perpetuam conficere deberemus puplicum instrumentum, quorum requisitioni et precibus tamquam iustis devote parentes, et quia iustis petentibus non est denegandus assensus et presertim in hiis que honestatem sapiunt et requirunt, ad certitudinem et cautelam dictarum ecclesiarum, factum est exinde hoc presens puplicum instrumentum volentesque partes ipse quod de predictis conficiantur duo puplica instrumenta consimilia idem continencia, que facta sunt per me predictum notarium signo meo solito signata, subscriptione mei qui supra iudicis et subscriptorum testium roborata.

Così A. Il vallone del Lupo compare in un atto di vendita del 1313 rogato dal notaio Nicola Strambo di Potenza, mediante il quale Biagio de Elzia vende una terra sita in quella contrada a Filippo Garritello (Archivio della Badia di Cava de' Tirreni, Arca LXV, 36; cfr. I regesti dei documenti della Certosa di Padula (1070-1400), p. 70, n. 153; Repertorio delle pergamene dell’Archivio Cavense. Periodo angioino: 1266-1442, I, Regesti, p. 153 LXV, 36; CARLONE, Le pergamene dei monasteri soppressi nell'Archivio Cavense, p. 47, n. 148).

Quod presens instrumentum scripsi ego predictus Rogerius de Lauro puplicus ut supra notarius, qui premissis omnibus vocatus et rogatus interfui ipsumque meo solito signo signavi. (SN) Rogerius † Ego Petrus Paulus de Musculo qui supra iudex interfui. † Ego dompnus Antonellus de Barulo archidiaconus ac vicarius Potentinus predicta fateor et accecto. † Ego dompnus Baldassar Mordente archipresbiter Potentinus ac vicarius predicta fateor et accecto. † Ego Lanczia de Palma de Neapoli civis Potencie testis interfui et me subscripsi. † Ego Troylus Mordente de Potencia testis sum. † Ego dompnus Stephanus de Pergula canonicus Potentinus testis sum. † Ego Iohannes Nicolaus de Inganulo testis sum. † Ego diaconus Gaspar de Vineola testis sum. † Signum crucis proprie manus Iacobi de Bonopari testis ydiote qui interfuit scribere nescientis. † Signum crucis proprie manus Girardi de Regali testis ydiote qui interfuit scribere nescientis.

notes alpha

notes int