Documenti medievali di Potenza tràditi nel volume della Sommaria

date

1283-02

title

11. Instrumentum testamenti di Roberto de Vetro

summary

Roberto de Vetro, abitante a Potenza, malato nel corpo ma sano di mente, fa rogare il proprio testamento nuncupativo (che all’occorrenza desidera possa valere come codicillo o come qualsiasi altro scritto di ultima volontà), nel quale: istituisce quale propria erede la moglie Flamenga, alla quale lascia mezzo augustale e dalla quale dichiara di aver ricevuto a titolo di dote dodici once e tre corredi; per la restituzione di tale dote e in qualità di dodario le lascia la casa in cui vive, sita nel tenimento di Potenza, in Castrovetere, unitamente a tutti i beni e alle suppellettili in essa presenti; un’ulteriore casa nei pressi della precedente; un orto con pozzo e alberi sito nei pressi delle mura della città; una vigna in contrada Mendaroli. Lega quindi alla chiesa di S. Michele di Potenza, per la salvezza dell’anima sua e per soddisfare il pagamento delle decime, tutte le terre da lui possedute in contrada Campi Saraceni, stabilendo che dette terre debbono entrare a far parte del patrimonio della predetta chiesa e che non potranno essere alienate; stabilisce che i suoi epitopi (designati nelle persone di Flamenga, sua moglie, e Sansone, arciprete di S. Michele), distribuiscano a enti e persone indigenti la somma ricavata dalla vendita di un appezzamento di terreno sito in contrada Pantano. Disciplina quindi le modalità con cui dovranno essere distribuiti i quindici tarì dovutigli da Riccardo de Picerno come censo gravante su un orto: sei tarì alla chiesa di S. Michele perché sia realizzata una croce; sei ai frati Minori ‹di San Francesco› di Potenza per messe cantate; uno a Giovanni cappellano della chiesa di S. Stefano; un tarì al notaio Giacomo e un tarì da dare a ciascun sacerdote che celebrerà messe cantate. Dà quindi mandato ai propri epitropi di vendere il suo asino e, col ricavato, di far celebrare i divini uffici.

bibliography

  • ASNa, Regia Camera della Sommaria, Diversi, 1a numerazione, Dip. Somm., I, 309, n. 4bis, cc. 96r-97v, n. 36 [S].
  • Originale: Napoli, Biblioteca della Società Napoletana di Storia Patria, Diplomatico, Pergamene del Fondo Fusco, (25-Potenza), segn. 10 BB I n. 12 [A].
  • Pedìo, Cod. Dipl. Potent., p. 145 n. XII; Id., Cod. e cart. Potentino, pp. 328 (erroneamente sotto l'anno 1280); Id., Cartulario della Basilicata, II, p. 200; Messina, Storie di carta, storie di pietra, p. 68; Vitale, Potenza tra Svevi ed Angioini, p. 142; A. Pellettieri, Le mura di Potenza in età angioina, in «Tarsia», anno IX, 16-17 (1995), pp. 21-31: pp. 22-23; Scalise, La diocesi potentina nel Medioevo: riflessioni su vescovi e patrimonio del clero, pp. 73-75.

teibody

(c. 96r) Anno dominice incarnationis millesimo ducentesimo octuagesimo tertio, regnante domino nostro Carolo Dei gratia invictissimo rege Ierusalem, Sicilie, ducatus Apuleę et principatus Capue, principe Acharum , alme Urbis senatore, Andegavie, Provincie, Forcalquerii et Tornodori comite, regnorum eius Ierusalem anno sexto, Sicilie vero anno octavo decimo feliciter amen, mense februarii, undecime indictionis, apud Potentiam.

A Achaye

In presentia Bernardi de Comestabulo regalis Potentieiudicis, Iacobi Cumbi puplici eiusdem civitatis notarii et testium subscriptorum licteratorum ad hoc specialiter vocatorum et rogatorum, ego Robertus de Vetro, civis et habitator Potentie, eger corpus, sanus tamen mente, de bonis meis condo quod sine scriptis dicitur testamentum, in quo mihi heredem instituo Flamengam uxorem meam in omnibus bonis meis, preterquam in infrascriptis meis legatis; lego sibi tamen pro eius hereditate medium augustalem de quo volo et mando quod habeat se contentam pro hereditate predicta; fateor enim me recepisse ab ea tempore contracti matrimonii inter me et ipsam in dotem uncias auri duodecim et corredos honorabiles res. Pro quarum dotium restitutione volo quod ipsa habeat insolutum subscripta bona mea que habeo et possideo intus in terra Potentie et pertinentiis eius, videlicet: domum unam in qua habito, cum omnibus utensilibus seu bonis in eadem domo existentibus, sitam in Castro ‹Veteri›, cuius fines inferius designantur. Item aliam // (c. 96v) domum sitam prope predictam domum et prope domum Riccardi de Picerno et iuxta viam puplicam et si qui alii sunt confines; item ortum unum cum puteo et arboribus, situm iuxta muros civitatis eiusdem mediante via puplica que circuit nostram civitatem, prope ortum archipresbiteri Sansonis et prope ortum diaconis ‹Iacobi› et si aliqui sunt confines; item vineam unam in contrata Mendaroli, prope vineam Rogerii de Vetro et vineam Rogerii de Organatico et si qui sunt alii confines. Predicta vero Flamenga, uxor mea, presens et consentiens huic testamento, vivens secundum ius Romanum, prout alie mulieres Potentie ab antiquo vixerunt et vivunt, tenuit se contenta de predictis bonis relictis sibi a me predicto testatore pro restitutione in integrum suarum dotium predictarum, nec non et dodarii quod recipere debet post mortem mei predicti testatoris. Et sic predicta Flamenga iuravit ad sancta Dei evangelia tenere ‹se› semper contenta de predictis bonis causa restitutionis predictarum suarum dotium in integrum, ut dictum est, nec non et dodarii supradicti et nunquam ullo tempore contra predictum testamentum, in totum vel in parte, venire, sed ipsum semper in omnibus et per omnia inviolabiliter custodire. Et si contra veniret, obligavit se ad penam viginti augustalium regie curie se composituram, nichilominus predicto testamento in suo robore duraturo. Lego autem ecclesie Sancti Michaelis de Potentia, tam pro anima mea quam pro satisfactione decimarum, omnes terras meas quas teneo et possideo in contrata Campi Saraceni // (c. 97r), quarum fines inferius describuntur et eas clericis eiusdem ecclesie per fustem trado ipsosque de ipsis in poxessionem induco, ita quod predicte terre inperpetuum semper sint in bonis et de bonis ipsius ecclesie numerate et nunquam distrai a dominio ipsius ecclesie valeant vel alienari. Item lego pro anima mea petiam unam terre sitam in contrata Pantani, prope ‹terras› Marinum de Platano et terras Palmerii Carresii et si qui sunt alii confines, vendenda per manus predicte uxoris meę et predicti archipresbiteri Sansonis quos in presenti testamento epitropos et executores meos ordino et confirmo et pecuniam quam ex venditione ipsius perceperint, distribuant locis et personis indigentibus sicut melius et salubrius indentit expedire. Preterea de tarenis aurei quindecim, quos habeo super ortum Riccardi de Piterno , quos tarenos quindecim predictus Riccardus mihi dare tenetur, volo quod, per manus dictorum epitroporum meorum, solvantur tarenos sex predicte ecclesie Sancti Michaelis de Potentia, item tarenos sex fratribus Minoribus Potentinis pro missis canendis, item donno Iohanni cappellano, Sancti Stefani, tarenum unum, item notario Iacobo tarenum unum et reliquum tarenum detur alicui sacerdoti pro missis canendis. Item habeo asinum unum quem vendi iubeo per dictos epitropos et de ipsius pretio divina misteria celebrentur; predicti vero sex tareni legati fuerunt per me dicte ecclesie Sancti Michaelis de Potentia pro cruce. Preterea ego predictus testator volo et mando quod si presens testamentum seu ultima mea voluntas non valeret iure testamenti vel aliqua iuri sollemnitate deficeret, valeat saltim iure codicillorum seu ratione cuiuslibet alterius extreme vel ultime voluntatis // (c. 97v).

A tres A Organatrice A Martinum A Cortesii A Picerno A numerantur A viderint

Ad cuius rei geste memoriam et predicte heredis mee cautelam et ne de predictis legatis memoria morta testium deperirent, presens puplicum instrumentum exinde fieri rogavi per manus predicti notarii signo suo signatum, subscriptione predicti iudicis et subscriptotum testium ad hoc vocatorum et rogatorum subscriptionibus roboratum, scriptum et designatum per manus mei qui supra Iacobi puplici Potentie notarii qui vocatus et rogatus a dicto testatore interfui et meo signo signavi. Fines autem predictarum terrarum Campi Saraceni sunt hii: ab uno latere est via puplica, ab alio latere tenet heres quondam domini Roberti de Lacupesili, a tertio tenet dominus marchio, a quarto est vallonus comunis. Item fines predicte domus sunt hii: ab uno latere est via puplica, a secundo latere tenet predictus archipresbiter mediante quintana comuni, a tertio latere tenet donna Clarizia mediante quintana vicinali; a quarto tenet predicta Flamenga. (SN) Bernardus scripto iudex testatur in intus Ego Sanson archipresbiter ecclesie Sancti Michaelis de Potentia vocatus et rogatus a predicto testatore interfui Ego Iohannes de Lacopensili vocatus et rogatus interfui Ego Bernardus de sire Pascali vocatus et rogatus a predicto testatore interfui Ego Illarius de Bigio vocatus et rogatus a predicto testatore interfui Ego RosemusSanella vocatus et rogatus a predicto testatore interfui Ego Paganus de Episcopo vocatus et rogatus a predicto testatore interfui

A morte A deperiret A isto A Rogerius

notes alpha

    notes int