Documenti medievali di Potenza tràditi nel volume della Sommaria

date

1383-06-08

title

80. Instrumentum testamenti di Tommaso Conte

summary

Tommaso Conte di Potenza, stando nella propria casa sita nella parrocchia di S. Gerardo, infermo nel corpo ma sano di mente, fa rogare il proprio testamento, nel quale istituisce quali propri eredi universali Tullio Tuanerio ‹ovvero Santillo?› e Angelillo Conte, suoi figli, eccezion fatta per i legati e fedecommessi esplicitati di seguito; segnatamente: dispone che il proprio corpo sia sepolto nella chiesa di S. Gerardo di Potenza e per tale sepoltura lascia un pezzo di terra di una salma, sito nel tenimento di Potenza in località Petra Reculsa; lascia: per i mali eventualmente commessi, sei tarì; a titolo di ricompensa per le decime non versate alla chiesa di S. Gerardo, sei tarì; per messe cantate per la sua anima, sei tarì. Lega a sua moglie Letizia, presente e consenziente, a titolo di ricompensa per le doti portate in occasione del loro matrimonio, la casa in cui abita, unitamente a tutte le suppellettili, agli utensili, ai mobili etc. in essa presenti; lascia inoltre a Letizia, per i buoni servizi prestati e prestabili in futuro, la metà del frumento, dell’orzo e dei legumi coltivati. Lascia a sua figlia Mabilia sei tarì; dispone un lascito di quattro tomoli di frumento per la chiesa di S. Antonio de Viegna; altrettanti tomoli di frumento lega a Trainano arciprete e a Nicola Tarallo, per la celebrazione di messe cantate; lascia a Demetrio Grosso ‹?›, suo padrino spirituale, due tarì; da ultimo, elegge quali propri epitropi i figli Tullio Tuanerio ‹ovvero Santillo?› e Antonello Conte.

bibliography

  • ASNa, Regia Camera della Sommaria, Diversi, 1a numerazione, Dip. Somm., I, 309, n. 4bis, cc. 422v-424v, n. 127 [S].

teibody

(c. 422v) In nomine domini nostri Iesu Christi amen. Anno a nativitate ipsius millesimo trecentesimo octuagesimo tercio, regnante serenissimo domino domino nostro Carolo tercio Dei gratia rege Hierusalem et Sicilie, Provincie et Forcalquerii ac Pedimontis comite, regnorum suorum anno secundo feliciter amen, die octavo mensis // (c. 423r) iunii, sexte indicionis, apud civitatem Potentie.

Era regni computata per anno incipiente allungato, ovvero il notaio non ha tenuto conto che dal 2 giugno del 1383 era di fatto iniziato il III anno di regno.

Nos Angelus de notario Andrea annalis iudex ipsius civitatis, Franciscus notarii Iacobi de eadem civitate publicus ubilibet per totum regnum Sicilie reginali autoritate notarius et testes subscripti ad hoc specialiter vocati et rogati, presenti scripto publico fatemur atque testamur quod nobis qui supra iudice, notario et testibus subscriptis, vocatis pro parte Thomasii Contis de Potentia et accersitis personaliter ad domum habitacionis sue, sitam inter ‹sic› dictam civitatem Potentie, in parrochia Sancti Girardi, iuxta domum diaconi Cicci de Carruba, domum luminiai Sancti Girardi, menia civitatis ipsius, rugum publicam et alios confines, in qua quidem domo invenimus predictum Thomasium in lecto iacentem infirmum, qui sanus mente et recte locutionis existens, considerans quod nichil certius morte et nichil vicentius hora mortis, volens anime sue saluti providere, de bonis suis omnibus presens suum ordinavit, fecit et condidit testamentum, in ‹sic› quod voluit esse ultimum et finale et quod voluit quod lex Falcidia in eo locum non habeat et quod si non valeret iure testamenti, ipsum valere voluit iure codicillorum et cuiuscumque alterius ultime // (c. 423v) voluntatis obtineat firmitatem, cassans nichil ‹sic› dictus testamentum, irritans et annullans ex certa eius scientia omnia alia testamenta, codicillos seu ultimam voluntatem per eum huc usque ab actenus condicta ‹sic› vel etiam ordinata seu ordinatas, sub quacumque verborum serie sive forma, volens et mandans quod hec sit sua voluntas et quilibet sibi quocumque ‹iure› succedens, ipsam teneatur efficaciter adimplere. In quo quidem testamento heredes sibi instituit, ordinavit et fecit Tullium Tuanerium et Angelillum Conte, filios suos legitimos et naturales, in omnibus bonis suis stabilibus et mobilibus, preterquam in infrascriptis legatis et fidei conmissis; item elegit corpus suum sepelliri inter ‹sic› ecclesiam Sancti Girardi, cui ecclesia legavit pro sepultura ipsa peciam unam terre unius salme, sitam in territorio dicte civitatis in contrata Petre Reculse, iuxta vineam dicti testatoris, iuxta terras dicte ecclesie sancti Gerardi et luminarie ipsius et alios fines; item legavit pro malis ablatis ‹sic› incertis tarenos sex; item legavit pro defraudatione decimarum eiusdem ecclesie tarenos sex; item legavit pro missis canendis in eadem ecclesia, pro anima sua, tarenos sex; item legavit Letitie, uxori sue, pro dotibus suis quas recepit ab ipsa // (c. 424r) olim tempore contratti matrimonii inter ipsos, domum predictam, suis predictis loco et finibus designatam, cum omnibus suppellectilibus et agiamentis quibuscumque existentibus inter ‹sic› domum ipsam, ipsa Letitia presente ibidem et se voluntarie contentante de dicta domo et suppellectilibus ac axiamentis inter ‹sic› ipsam existentibus, legatis sibi per undem testatorem virum suuum, ut prefertur, pro dotibus suis predictis; item legavit eidem Letitie, pro bono servitio sibi prestito et sperans prestare melius in futurum, dante Deo, medietatem frumenti satis, ordei satis et leguminum satorum que sunt in campo; item legavit Mabilie filie sue tarenos sex; item legavit ecclesie Sancti Antonii de Viegna frumenti th(umul)os quatuor; item legavit domno Trainano archipresbitero casalis et domino Nicholao Tarallo, pro missis celebrandis, frumenti th(umul)os quatuor; item legavit domno Demetrio Gr(ati)oso, patrino suo spirituali, tarenos duos; item dictus testator fecit, constituit, ordinavit suos epitropos, distributores et executores presenti sui tesatmenti ipsos Tullium Tuanerium et Angelillum, filios suos, quilibet eorum in solidum ita quod non sit melior conditio occupantis, sed quod unus ipsorum inceperit, alter possit prosequi et succederem, dans et concedens dictus testator dictis suis epitropis et distributoribus plenam, liberam et omnimodam potestatem // (c. 424v) vendendi, alienandi et distribuendi tantum de bonis suis mobilibus vel stabilibus, donec presens testamentum et legata in eo contenta debite executioni mandentur plenarie et exequantur. Unde ad futuram memoriam et dicti testatoris preces et omnium quorum et cuius interest et poterit interesse certitudinem et cautelam, factum est exinde presens publicum instrumentum per manus mei predicti notarii, signo meo solito signatum, mei qui supra iudicis et nostrorum predictorum subscriptorum testium signis et subscriptionibus robo/ratum.

Così S per luminarie Così S per rugam Così S per incertius Così S per testator Così S qui e in seguito; in doc. coevo, Santillum, qui e in seguito

Quod scripsi ego predictus Franciscus publicus ut supra notarius, qui premissis omnibus vocatus et rogatus interfui ipsumque meo consueto signo signavi. Ego Angelus notarii Andrea ‹sic› iudex civitatis Potentie qui supra Ego presbiter Nicolaus de Carruba cantor Pot(entinus) testis interfui Ego presbiter Demetrius de Contritoso canonicus Potentinus testis interfui Ego diaconus Sicconus de Pirro canonicus Potentinus testis interfui Ego diaconus Nicolaus de notario Andrea testis sum Ego diaconus Girardus de Ricchi testis sum

Così S per Gratioso Così S qui, nella notitia testium la lezione più verosimile Cicconus de Riccardo Così S qui, nella notitia testium la lezione più verosimile Ruta

notes alpha

    notes int