Documenti medievali di Potenza tràditi nel volume della Sommaria

date

1411-12-24

title

98. Instrumentum inventarii dei beni del fu Giovannello de Madio

summary

Francesco de Asthis e Macza ‹ovvero Marco› de Angriano di Potenza, agendo in qualità di epitropi, esecutori e distributori del testamento del fu Giovannello de Madio di Potenza, dopo essersi recati nell’abitazione di quest’ultimo, sita nella parrocchia di S. Gerardo, e dopo che il corpo del predetto Giovannello è stato condotto a sepoltura, procedono alla redazione dell’inventario del beni mobili e stabili del predetto testatore; segnatamente: una casa a più piani in cui il testatore abitava, sita nella città di Potenza, nella parrocchia di S. Gerardo; terre poste in contrada Rifreddo, nel tenimento di Potenza, possedute indivise con Petruccio Rugio de Salerno; terre site in contrada Planquerte; terre in contrada Rivisco, Margis ‹ovvero Margine ?› e Canaletto; terre ubicate in località Margine; un pezzo di terra posto in Puteo Falesse; un pezzo di terra in contrada Rivisco; altre terre poste nel tenimento di Potenza nei detti luoghi e contrade; terre situate alla Pescara del fu Andreani ‹ovvero Andreuccio›; una vigna sita in contrada Moraginis ‹ovvero Margine ?›; una casa sita nella parrocchia di S. Gerardo, presso le mura della città; un casalino sito a Potenza, nella parrocchia di S. Gerardo, presso le mura della città, nel luogo detto Casalina de Madiis; un altro casalino nella stessa parrocchia, confinante con abitazioni. Dichiarano quindi di aver trovato nella casa del testatore i seguenti beni; intus salam: una panca rotta; sette vecchie assi; intus aulam: tre materassi di cotone pieni di lana; una trapunta di lino con fasce di cotone, imbottita con penne; due cuscini a strisce pieni di penne; un cuscino imbottito con penne; una intelaiatura per letto inchiodata con vecchie assi; un paio di lenzuola di lino, usate; una trapunta di lino bianca, usata, a tripla tela; un tappeto di lana variamente lavorato; un altro tappeto di lana; un arcile senza chiusura contenente cinque tomoli di farina; un sacco per tenervi ‹la farina ?›; una cesta di vimini; una cassapanca di noce chiusa con serratura, nella quale sono custodite: una trapunta bianca laborata; un’altra trapunta bianca a quadrupla tela; una trapunta di lino lavorata a doppio lino, con fasce di seta ‹?› rosse e nere in margine; un paio di lenzuola di lino filato a tripla tela; una cotta di lino appartenuta al fu abate Angelo de Madio; due brocche di creta; un piatto di creta; due lampade a olio di ferro; una copertura in ferro per il fuoco, per la notte; due cofanetti di legno vuoti, con serratura di ferro; in sala superiori: una panca grande; un cassone piccolo; un mortaio di pietra; una lampada a olio di ferro; una tavola da pranzo usata, di forma circolare; due catene di ferro per il fuoco; una padella di rame per friggere, vecchia; uno spiedo di ferro; un setaccio ‹?›; due piccoli scranni di legno; un bacile di rame di Spagna; un bollitore di rame; un pentolone di rame; un bacile; uno scrigno … con vasi di creta; uno scuppellum ‹?› di lino; uncini; una caldaia di rame, grande e con i manici; un’altra caldaia di rame senza manici; in aula superiori: due piedistalli per letto; un saccone; un materasso di cotone pieno di lana, a tripla tela; un ulteriore materasso a tripla tela; un tappeto di lana; una roncola ovvero una scure in ferro; una impastatrice di legno; una gramula rotta; una saliera senza fondo; un mattarello di legno; un bersabasco ‹?› foderato; due attrezzi per la potatura; una copertura di lana per cassapanca, a strisce; uno scrigno senza coperchio; una catena di ferro per il fuoco, pignorata. Sono inoltre inventariati i seguenti beni: un somaro di poco valore; un bue addomesticato; dieci pecore; cinque maiali di un anno, in custodia presso Giovanni de Sancto Martino; una cintura d’argento pignorata, nelle mani di Petrino de Asperis; un mantello estivo leggero, lavorato con oro e seta, pignorato, nelle mani di Pietro Parisii; un mantello leggero estivo di seta, con fasce nere e, davanti, d’oro, che fu del trapassato Matteo Gasparris; una statuina d’argento, un Agnusdei e un crocifisso d’argento, pignorati e nelle mani di Angelillo de Tadaro, insieme ad un anello d’argento; un vaso di bronzo in vegetario; botti per tenere il vino, grandi e piccole; due imbuti per travasare il vino; una cisterna e una botte di abete con sei tomoli di orzo; tre paia di piedistalli di legno; mezzo tomolo di legno ‹ovvero di lino?›; un paio di barili per tenere il vino; tre assi di legno d’abete; dodici mazuras di lino battuto; una vigna in contrada Pertenave, pervenuta a Giovannello in dote da parte della moglie Giovanna; due cisterne di abete per il vino; una faretra ‹?› d’abete situata all'interno di un fienile; una cisterna per la vinificazione situata all’interno di una vigfna; doghe; un tovagliolo di seta bianca, con ornamenti in oro; un mantello estivo di seta bianca; due covoni di fieno; tre tomoli di frumento seminato; mezzo tomolo di fave seminate; un vomero di ferro. Fatto il presente inventario, ipredetti epitopi affidano detti beni pro tempore a Giovanna moglie di Giovannello de Madio, in custodia, preventivamente alla loro distribuzione in esecuzione del testamento.

bibliography

  • ASNa, Regia Camera della Sommaria, Diversi, 1a numerazione, Dip. Somm., I, 309, n. 4bis, cc. 355r-357v, n. 109 [S].
  • Pedìo, Cartulario della Basilicata, III, pp. 176-177.

teibody

(c. 355r) In nomine domini nostri Iesu Christi amen. Anno a nactivitate ‹sic› ipsius millesimo quatricentesimo duodecimo, regnante serenissimo domino domino nostro Ladizlao Dei gratia Hungarie, Ierusalem, Sicilie, Dalmatie, Croatie, Rame, Servie, Galitie, Lodomerie, Comanie, Bulgalieque ‹sic› rege, Provincie, Forcalquerii ac Pedimontis comite, regnorum vero eius anno vicesimo quinto feliciter amen, die vicesimo quarto, mense decembris, quinte ind(ictionis), apud civitatem Potentie.

Il documento, sotto l’anno 1412, va ricondotto al 1411, al cui terzo trimestre spettarono la V indizione e il XXV anno di regno di Ladislao, calcolato per anni interi.

Nos Antonellus de Laureo de Potencia annalis iudex civitatis Potentie, Thomasius Strambus de Potentia publicus ubilibet per provincias Principatus citra ‹et› ultra farum Montorie ,Capitinate et Basilicate regia aut(oritate) notarius et testes subscripti ad hoc specialiter vocati et rogati, presenti scripto puplico fatemur atque testamur quod in nostri presentia constituti Franciscus de Asthis et dopnus Macza de Angriano de Potentia, episcopi ac executoris ac distributoris testamenti quondam Ioannelli de Madio, ut dixit ‹sic›, et dubitantes ne bona dicti quondam Ioannelli definiti post eius obitum aliqualiter perdurent in preiudicium conscientie eorumdem, quibus fides per eundem testatorem fiducialiter fuit conmissa et de bonis ipsius testatoris diligenter et legitime ac fideliter inventarium publicum perficere, accersitis nobis ad domum dicti quondam Ioannelli testatoris sitam intus civitatem Potentie, in pertinentiis ecclesie Sancti Girardi suis loco et finibus limitatam, prius ecclesiastice eius corpore honorifice tradito sepulture per eorum prescitum, coram nobis asseruerunt se invenisse inmediate post mortem predicti testatoris in eadem domo et alibi invenisse bona mobilia et stabilia infr(ascript)a, videlicet: in primis, domum suam in qua idem testator abitabat ‹sic› soleratam suam, inter civitatem Potentie in parochia ecclesie Sancti Girardi, iuxta domum Rogerii de Caporella, iuxta vias puplicas et alios fines; item terras omnes que sunt in contrata Rifridi, in tenimento civitatis Potentie, indivise cum Petrucio Rugio de Salerno, loco et finibus limitatas; item terras que sunt eodem tenimento, in contrata Planquerte eorum finibus limitatas; item terras que sunt in contrata Rivisci, Margis et Canalette, eorum finibus limitatas // (c. 355v); item terras omnes que sunt ‹in› Margine, suis loco et finibus limitatas; item peczium unum cuiusdam terre positum in Puteo Falesse, suis loco et finibus limitatum; item pecium unum terre in contrata Rivisci, prope terras notarii Cicci; item omnes alias terras positas in tenimento civitatis Potentie, in dictis locis, contrate ‹sic› et partibus cuiusdam tenimenti iuxta quorumdam tenorem et seriem instrumentorum prout in illis precise et particulariter contineri dix(erunt), conclusis terris Piscare quondam Andreani; item vinem unam in contrata Moraginis, inter tenimentum civitatis Potentie, iuxta vineam Guillelmi de Cazarella et alios fines, cum quodam uscitello in fine vinee, cum arboribus nhuum; item domum quemdam altineam‹sic›, sitam intus civitatem Potentie, in parochia ecclesie Sancti Girardi, iuxta menia civitatis; item casalinum intus civitatem Potentie in parochia ecclesie Sancti Girardi, iuxta menia civitatis Potentie que dicitur Casalina de Madiis; item casalinum unum in eadem parochia, iuxta domum Antonini de Fientia, iuxta domum ipsius quondam Ioannelli. Intus salam dicte domus item banchum unum fractum; item tabulas serantas ‹sic› avietas septem; item intus aulam matericia de burdo tria plena lane ad telas tres, quorum unum est duplum ; ‹item› cultram unam de lino listatam bonbic(e) plenam pennis, usitatam; item plomatia duo listata bonbac(e) plena pennis; item plomacium unum listatum bonbace, plenum pennis; item litteriam unam clavatam tabulis aviet(is); item par unum de linteaminibus de lino usitatum ; item cultram unam de lino albam, usitatam ad telas tres; item trappetum unum de lana laboratum diversis laboribus; item trappetum alium de lana ad listam diversis laboribus ad unum pectium; item cassam unam sine clavatura plenam farine thumulorum quinque; item saccum unum de rapiciis ad tenendum fen(um); item chestam unam de vinchis; item suppidanum unum de nuce clavatum cum clavatura // (c. 356r) fintia ‹sic› inter quem subscripte res consistunt, videlicet: cultram unam albam ad petia ‹sic› sex duabus laboribus laboratam; cultram unam aliam albam ad telas quatuor diversis laboribus laboratam; item cultram unam de lino laboratam ad ramum duplum cum listis serriis rubeis et nigris in margis ‹sic› ipsius; item par unum de linteaminibus de lino fil(ato) ad telas tres; item suppreliciam unam de lino quam dixit fuit condam abbatis Angeli de Madio; item urceos duos de cretu‹sic›; item taffaream unam de creta, luccernas duas de ferro; item landerium unum de ferro pro ingne; item scrinia dua de ligno vacua cum clavature ‹sic› ferreis; in sala superiori banccuma unum magnum; item archibancum unum parvum; item mortarium unum de lapide; item lucernam unam de ferro; item tabulam unam rotundam pro mensa, usitatam; item catenas duas de ferro pro igne; item sartaginam unam de ęre vetustam; spitum unum de ferro; item setam3unam; item scagna dua parva de ligno; item bachile unum de ęre de Span(n)ia; item uculmam unam de ęre; item caldaro pallum ‹sic› unum de ere per[...]; item bachile unum, item scagnium cretis; vasibus cretis; item scuppellum unum de lino; item gaffi[a], caldariam unam de ere magnam cum manica; item calda[rium] unum de ęre sine manica; item ‹in› aula superiori: item pedistallas pro cubile duo; item sacconum unum de capiciis ad telas tres; item materaccium unum de burdo plenum lane ad telas tres; item matteraccium unum plenum capiciis ad telas tres; item trappetum unum de lana [..]peri a duo laboratum; item securem unam de ferro; item faczatoram unam de ligno; item gramulam unam fractam; item saleram unam sine fundo; item scanator(am) unam de lino ‹sic›; item versabascum unum foderatum; item putatores duos quorum unum est secundum ‹sic› privilo ‹sic›; item bancale unum de lana listatum; item scemcum unum sine coporzulo; item faczatoram unam de lino; item catenam unam de ferro quam asseruerunt er(at) inpinorata er(at) ‹sic› et in domo; item somerium unum // (c. 356v) modice valoris; item bovem unum domidum in campo; item oves decem iuxta assertionem Ioanne uxoris dicti condam Ioanneli, cum ovibus Colucii de Laureana; item porcos quinque in custodia Ioannis de Sancto Martino unius anni; item corrigiam unam de argento in pignore ad manus Petrini de Aperis pro tarenis decem; item zeppam unam seminatam ‹sic› cum auro et serva ‹sic› in pignore, ut asseruit, ad manus magistri Petri Parisii pro tarenis tribus; item zeppam unam de serico cum listis nigris et ante de auro quam dixit quod fuit quondam Mattei Gasparris; item sigillum unum de argento ad arma de Madio, cum uno Agnum ‹sic› Dei et crucifixo de argento, in pignore in manibus Angelilli de Todaro, cum uno anulo argenteo, pro tarenis quinque et medio; item pancuestem ‹sic› calante ‹sic› cum dintillerio de argento; item ollam unam de brunczo in vegetario; item vegetes ad tenendum vinum magnas et parvas; item unam magnam de aviet(e) inter quam iuxta extimacos ‹sic› ipsorum successorum de f(rumen)to th(omol)i quindecim; item inbutos duos ad reponendum vinum; . . . item unum de rapiciis cum ordeo thumulos tres; item tinam unam de vethegam ‹sic› de aviete cum ordeo thumulos duos; item pedistallis de ligno paria tria; item medium tumulum de ligno ‹sic›; item par unum de barrelis ad tenendum vinum; item tabulas de aviete tres; item de lino marzato mazuras duodecim; item vinem unam in contrata Pertenave quam asseruerunt dedisse eidem Ioannello in dote et dotis nomine et pro dote Ioanne uxoris eius; item tinas duas de aviete; item abarum unum de aviete existens intus quoddam paliario; item tinam unam in vin(e)a de moramiis; item dugas pro una vantitena ‹sic› in mi(sur)a sexdecim; item mandile unum de serico albo seminatum ‹sic› cum laboribus aureis; item zeppam unam de serico albo cum // (c. 357r) labore quam asseruit esse Ioanne uxoris dicti quondam Ioannelli; item pernas duas de feno; item de frumento sato tumbulos tresdecim; item de fabis satis tumbulum medium; item vomerum unum de ferro; item locanam ‹sic› unam de lino. Preterea nos predicti iudex, notarius et testes subscripti presens inventarium de predictis bonis mobilibus et stabilibus ac sese moventibus per eosdem Franciscum et domnum Marcum supradictos ‹epitropos› et destributorios ‹sic› dicti quondam Ioannelli testatoris nobis presentibus legitime factum est, absque omni malignitate, vitio et suspicione, ad preces et cautelam perpetuam ipsorum epitroporum et eorum heredum et successorum, hoc presens redigimus instrumentum; nobis presentibus predicta omnia bona mobilia et sese comoventia et existentia in domo et domorum membris per dictos executores fuerunt coram nobis recomendata, tradita et assignata in custodie et gubernatione uxoris quondam Ioannelli de Madio ad restituenda ipsa ad omnem requisitionem ipsorum episcoporum ‹sic!› vel heredum testatoris ac facti ipsa presente et sponte coram nobis predicta bona ut predicitur recipiente in anima et custodia sua. Unde ad futuram memoriam editorum episcoporum ‹sic!› et omnium quorum quorumcumque interesse et poterit interesse factum est exinde presens publicum instrumentum per manus mei predicti notarii signo meo solito signatum, mei qui supra iudicis ac meorum subscriptorum testium subscriptionibus roboratum.

Così S per Lauro (da docc. coevi) Così S per serras Montorii Così S qui, sotto Marcus; Stato di tutt’i fondi Domenico de Angiana; in docc. coevi figura un Macza de Gaudiano Così S per epitropi, executores et distributores Così S per?defuncti Così S per? per eos prescriptos Così S verosimilmente per Margine (qui e in seguito) Così probabilmente per inclusis Così probabilmente peryschitello Così S per nucuum Lacuna in S, qui e in seguito Dubito della lettura Così S per? sericis Così probabilmente per cucumam Così per ? scrignum Così per ? cuperculo Così S per ligno Salto in S Così S per ? tabarcum Così S per ? Iohanna

Quod scripsi ego predictus notarius Thomasius publicus ut supra qui premissis omnibus rogatus et vocatus interfui, ipsumque meo consueto signo signavi. (SN) Ego Antonellus de Lauro iudex civitatis Potentie qui supra Ego Carlucius de Musculo de Neapoli interfui et me subscripsi etc. Ego Franciscus de Stampis de Potentia testis interfui Ego presbiter Antonius de Carluccio archidiaconus testis interfui

notes alpha

    notes int