1. Etsi causae nostrae iustitiam, uulgaris famae preloquium et multorum
ueridica testimonia nuntiorum, ad serenitatis uestrae notitiam perduxisse
credamus, quia tamen segnius irritant animum demissa per aurem, quam
quae sunt oculis subiecta fidelibus, ipsam puram et nudam ueritatem, processus
uidelicet, quem contra nos hactenus summi pontifices habuerunt, uestro
conspectui presentamus.
2. Ad cuius inspectionem plenariam et attentam de
tot temporibus et diebus uestris negotiis deputatis, unum sufficiens tempus
et diem nobis affectio uestra concedat; quod si licuerit diligenter attendere,
recte considerent regia consilia, si fuerit in nobis et predecessoribus nostris
rectitudinis zelus, si nobis tot et tantis iniuriis lacessitis iusta debuerit aut
debeat defensio denegari, si demum Christi uicarii Christi uices impleuerint,
etsi Petri successores eius imitentur exemplum;
3. considerent ergo, quo
iure censeri debeat ualidus processus huiusmodi contra nos habitus, uel
quo nomine nuncupari, si dici sententia ualeat, quam iudex incompetens
promulgauit.
4. Nam, etsi nos, nostrae catholicae fidei debito suggerente, manifestissime
fateamur collatam a Domino sacrosanctae Romanae Sedis antistiti
plenariam in spiritualibus potestatem, ut, quantumcumque, quod absit, sit
ille peccator, quod in terra ligauerit, sit ligatum et in celis, et quod soluerit,
sit solutum, nusquam uerumtamen legitur diuina sibi uel humana lege
concessum, quod transferre pro libito possit Imperium, aut de puniendis
temporaliter in priuatione regnorum regibus et principibus iudicare.
5. Nam
magis ad ipsum depositio seu remotio pertinet, quam ad quoslibet regnorum
prelatos, qui reges suos, prout assolent, consecrant et inungunt; uel esto
sine preiudicio nostro, quod habeat huiusmodi potestatem, estne istud de
plenitudine potestatis ipsius, quod nullo prorsus ordine iuris seruato, animaduertere
possit in quoslibet, quos asserit suae iurisdictioni subiectos?
6. Processit enim contra nos nuper, ut dicitur, non per accusationis ordinem,
cum nec accusator comparuisset idoneus nec inscriptio precessisset, nec
per denuntiationem, legitimo denuntiatore cessante, nec per inquisitionis
modum, quem clamosa insinuatio non precessit, cum etiam nullorum inquisitorum
nobis facta fuerit copia, si qui forte fuerint, cum nonnulli fuerint
publice per huiusmodi iudicem ad inquisitionem adducti: asserit enim omnia
fore notoria, quae nos esse notoria manifeste negamus, et esse notoria per
legitimum testium numerum non probantur.
7. Sic enim quilibet iudex per se posset solummodo asserendo notorium,
spreto iuris ordine, quemlibet condempnare.
8. Insurrexerunt in nos,
siquidem in Concilio, ut dicitur, testes iniqui, sed ualde perpauci, quorum
aliquos uelut Caluensem episcopum, suis frate uidelicet et nepote per nos ex
causa proditionis ad suspendium legitime condempnatis, offensa rationabilis
nobis reddidit odiosos.
9. Alios tamquam ex ultimis Hispaniae partibus
prodeuntes, Terraconensem uidelicet et Compostellanum antistites, quos
negotiorum Ytaliae
natalis zonae longinquitas fecit inscios, eos uenenosae
subornationis inductio nostrae iustitiae fecit infestos.
10. Esto sine preiudicio nostro, quod legitimi fuerint, subsistentibus testibus,
actor et judex: defuit tertius, reus, qui, uel presens uel contumaciter
absens, secundum iustitiam debuit condempnari.
11. Citati namque in predicatione
sua Lugdunensi, sicut audiuimus, licet prorsus informiter, uidelicet
quod ipsi citanti, et aliis nonnullis omnino personis aut causis expressis,
facturi iustitiam per nos deberemus, uel responsales idoneos comparere,
presentes pro certo non fuimus, sed ex iustis causis absentes, a quarum
allegationibus nostri legitimi responsales fuerunt repulsi, nec absentes contumaciter
fuimus.
12. Cum preter id, quod nulla fuerat citatio, ut dictum est,
prout ordo iuris expostulat, uim citationis citatio non haberet.
13. Contumaciam
nostram magistri Thadei de Suessa, magnae curiae nostrae iudicis,
fidelis nostri, plene procurationis mandatum excusat, cuius auctoritas, pro
eo quod fuerat criminale iudicium, ad quod frustra procurator interuenit,
nullatenus eneruatur, cum ipsius citationis tenor, quae nos aut procuratores
nostros exegit, manifeste contrarium dedisset intelligi, uidelicet quod contra
nos non criminaliter fuisset agendum.
14. Predictis etiam omnibus absque nostro preiudicio circumscriptis, et
dato, quod manifeste fuerimus contumaces, non est ista legitima contumaciae
pena, quod delatus aut accusatus et contumax, priuato uel publico iudicio
in nullo de sua causa discusso, per diffinitiuam debeat sententiam con dempnari.
15. Sunt etiam et aliae contumacium penae quorumlibet ciuilibus
legibus et canonibus introductae.
16. Denique posito, quod omnia predicta
iuris presidio fulciantur, licet irrefragabilia causae nostrae sufficiant, ipsius
pronuntiationis tenor ipsam sententiam nullam fore ostendit, per quam
non procurator noster presens, sed nos absentes extitimus condempnati,
quam ipso iure nullam esse sententiam leges et jura quaelibet manifeste
declarant.
17. Euidentes quoque processus et procedentis iniquitatem causae
notant, quod, cum sententia multiplex periurium comprehendat – uidelicet
de sacramento pacis prestito, per nos, sicut asserit, non seruato; preterea
dominia per priuilegia diuorum Augustorum et nostra Ecclesiae Romanae
concessa, uiolenter a nobis postmodum, ut asserit, occupata; de cardinalibus
et prelatis captis ad Concilium conuocatis; de quibusdam ecclesiis
et ecclesiarum prelatis, rebus et clericis Regni nostri per officiales nostros,
nobis de Regno absentibus, uiolatis.
18. A quibus omnibus incorruptibilis
ueritas et publica munimenta defendunt, prout seriatim haec omnia fida
relatio latoris presentium et ipsorum munimentorum tenor manifestissime
profitentur – quamquam ad tam dirae penae sententiam, si tamen sententia
dici potest, quae contra nos precipitata dinoscitur in predictis, uenerabilem
Frisingensem episcopum, dilectum principem H., magistrum domus Sanctae
Mariae Theutonicorum, et magistrum Petrum de Vineis, dilectos fideles
nostros, quos ultimo pro ultima et omnimoda confirmatione pacis tractatae,
ad Concilium mittebamus, saltem per triduum, ad multorum nobilium et
quamplurium prelatorum instantiam summus pontifex noluit prestolari.
19. Nec quod de cessatione census adicitur, pro regno Syciliae, nos ab ipsius
Regni dominio uel iure secludit, cum census ante discordiam, inter nos et
Ecclesiam exortam, absentes a Regno per officiales nostros exsolui mandauimus,
prout litterae nostrae inter rationes rationalium nostrorum inuentae
manifeste declarant, et quem, Domino teste, pro tempore supradicto usque in
presentem diem credidimus esse solutum, presertim cum a nobis numquam
extiterit requisitus.
20. Post discordiam uero censum eumdem consignatum
prelatorum et autenticarum personarum sigillis, apud edes sacras deponi
mandauimus, et hodie depositum conseruatur.
21. Apparet ergo animosa
nimis et ampullosa non minus, ex ipsius inflictae penae seueritate, sententia,
per quam imperator Romanus Imperii actor et dominus, lesae maiestatis
crimine dicitur condempnatus; per quam ridiculosae legi subicitur, qui legibus
omnibus imperialiter est solutus. De quo temporales penae sumendae,
cum temporalem hominem superiorem non habeat, non sunt in homine,
sed in Deo.
22. Spirituales autem penas, per sacerdotales nobis penitentias
inducendas, tam pro contemptu clauium, quam pro aliis transgressionibus et
humanae naturae peccatis, nedum a summo pontifice, quem in spiritualibus
patrem nostrum et dominum profitemur, si tamen nos ipse ut filium debita
relatione cognoscat, sed per quemlibet sacerdotem reuerenter accipimus et
deuote seruamus.
23. Ex quibus omnibus manifeste liquet, quod is potius
ignominiose quam iuste habendos nos dixerit de Catholica fide suspectos,
quam nos, teste supremo Iudice, in omnibus et singulis eiusdem articulis
secundum uniuersalis Ecclesiae disciplinam, et approbatum Romanae Ecclesiae
symbolum, firmiter credimus et simpliciter profitemur.
24. Aduertat igitur industria regia, si predictam nullam sententiam ipso
iure, nullumque processum seruare, non minus in nostram quam omnium
regum aut quarumlibet aliarum temporalium dignitatum perniciem debeamus.
25. Aduertat et aliud, qualis ex istis initiis exitus expectetur, a nobis
incipitur, sed noueritis, quod finietur in uobis: quia nostra potentia primitus
conculcata, resistentiam aliquam non expectat.
