Documenti medievali di Potenza tràditi nel volume della Sommaria

Nos notarius Nicolaus de Michaele ipsius civitatis Marsici annalis iudex, Nicolaus de Ianuardo de preditta civitate Marsici puplicus ubilibet per totum regnum Sicilie regia autoritate notarius et subscripti testes ad hoc specialiter rogati et vocati, presenti scripto publico instrumento declarantes fatemur, notumfacimus et testamur quod in nostri presentia constitutis venerabili viro donno Angelo de Rotundo, archipresbitero ecclesie Sante Trinitatis de civitate Potentie, procurator C procuratorio nomine et pro parte ecclesie eiusdem habente ad id et infrascripta speciale mandatum, ut dixit, presente, agente et stipulante nomine et pro parte ecclesie eiusdem, ‹presente› ex parte una, et Masello de Sacco de Potentia, habitatore eiusdem civitatis Marsici, ex parte altera, ipse quidem Masellus, ad interrogationem sibi sollemniter fattam coram nobis per eumdem archipresbiterum, nomine quo supra, sponte confexus fuit ac suo proprio prestito iuramento firmavit quod olim, die nono mensis ianuarii nuper proximi preteriti presentis undecime inditionis, in preditta civitate Marsici predittus archipresbiter, nomine et pro parte ecclesie iam ditte, ad convenientiam pervenit cum ipso eodem Masello coram venerabili // (c. 278v) viro fratre Torello abbate monasterii Santi Stephani de Marsico, fratre Cicco de Calvello, fratre eiusdem monasterii, donno Nicolao de Zappo de Potentia et magistro Ioanne de Ansia de ditta civitate Potentie et quampluribus aliis testibus ad id vocatis et rogatis. Et ipse Masellus coram eisdem non vi, non dolo neque metu, nec aliquo vitio suasionis vel circumscriptionis induttus, sed sponte et eius mera, libera et gratuita voluntate, sicut ei gratum apparuit et congruum visum fuit pro meliori, vendidit preditte ecclesie Sante Trinitatis et preditto archipresbitero, presenti et nomine et pro parte ditte ecclesie ementi et stipulanti, quoddam territorium quod dittus Masellus dixit quod iuste tenebat et possidebat sive tenet et possidet in territorio ditte civitatis Potentie, in loco ubi dicitur Mala Mullere, iuxta territorium terre Titi, iuxta territorium terre Picerni, iuxta vallonem Thore, iuxta vallonem Lupi, iuxta vallonem Calogni, iuxta terras notarii Cicci notarii Iacobi, iuxta terras notarii Nicolai de Cortisio, iuxta vias publicas et alios confines, cum arboribus fruttiferis et infruttiferis, aquis, aquarumque decursibus et cum omnibus infra se habitis et contentis, pro iusto pretio inter eos convento unciarum viginti septem de carlenis argenti boni et iusti ponderis, sexaginta per unciam computandis, et licet eidem Masello visum fuit, ut dixit, predittum pretium fuisse // (c. 279r) iustum, tamen si quid plus valebat et valeret dittum territorium, Masellus ipse donavit preditte ecclesie Sante Trinitatis donationis titulo inrevocabiliter inter vivos et ipsi archipresbitero, presenti et recipienti et stipulanti nomine et pro parte ditte ecclesie, ob causam quod clerici et presbiteri ditte ecclesie tenerentur et teneantur omni tempore in futurum et quolibet anno pulsare et celebrare anniversarium et orare pro animabus ‹quondam› parentum ditti Maselli in die tertia mensis novembris perpetuo annuatim futuri. Cuius quidem pretii archipresbiter ipse solvere promisit uncias septem infra otto dies a tunc in antea numerando et reliquas uncias viginti in prima vel secunda egdo(m)mata ‹sic› sante Quatragesime prime future. Et proinde predittus archipresbiter, nomine quo supra, nomine veri et pagamenti ‹totius› pretii preditti dedit et assignavit preditto Masello tunc presenti et recipienti, ut dixit, carlenum unum infra quos predittos otto dies ac archipresbiter ipse assignavit seu assignare fecit preditto Masello presenti et recipienti et constituenti se precario nomine possidere predittum territorium donec preditta ecclesia vel dittus archipresbiter ipsius corporalem accipiebat possessionem, pro pretio dittarum terrarum uncias septem iam dittas; quibus per ipsum receptis, Masellus ipse tunc in presentia Maselli Capani de civitate Marsici, Nicolai iudicis Richardi, ‹Cobelli› preditti domini abbatis monasterii Santi Stephanimonasterii // (c. 279v) Santi Stephani, donni Nicolao de Zappo, diaconi Petrelli de Gisualdo, magistri Laurentii de Populo et quamplurium aliorum testium obligans nunc se, suos heredes et bona sub pena et ad penam unciarum auri centum, rato manente patto, et iuravit ad santa Dei evangelia predittam venditionem ratam habere et firmam et ipsius territorii possessionem vacuam assignare et tradere et ad maiorem cautelam ecclesie eiusdem fieri facere de premissa venditione publicum instrumentum ad consilium sapientis, omni debita sollemnitate vallatum. Igitur ipse Angelus presentialiter coram nobis qui supra iudice, notario et testibus infrascriptis, volens suam promissionem et fidem attendere atque veritatem recognoscere, predittam venditionem ditti territorii predittis loco et finibus designati ut fattum preditte ecclesie et ipsi archipresbitero, nomine eiusdem, tamquam puram, perfettam et sine dolo vel fraude ad interrogationem predittam confexus fuit et ratificavit et acceptavit ac predittam donationem ob causam predittam fore fattam pure, publice et bona fide et sine aliquo vitio suasionis, modo et forma superius expressis et pro pretio iam ditto confexus fuit et suo prestito iuramento // (c. 280r) firmavit coram nobis recepisse et habuisse a preditta ecclesia Sante Trinitatis uncias septem de carlenis argenti, sexaginta per unciam conputatis, et reliquas viginti de simili pecunia presentialiter et manualiter coram nobis idem Masellus recepit et habuit a ditto archipresbitero presente, tradente, numerante et assignante nomine quo supra, traddens Masellus ipse preditte ecclesie et preditto archipresbitero, nomine et pro parte ipsius, territorium predittum predittis loco et finibus designatum, cum introitibus et exitibus, iuribus et pertinentiis suis omnibus, cum authoritate possessionem territorii ipsius corporalem sive vacuam apprehendendi, intrandi et recipiendi absque contrarietate aliqua ipsius Maselli vel heredum suorum promittensque dittam venditionem, tradditionem, donationem et omnia alia et singula in presenti instrumento contenta habere ratas, gratas et firmas atque grata, rata et firma et contra non facere vel venire, dicere vel opponere nec dici vel opponi consentire, in iudicio vel extra iudicium, de iure vel de fatto, publice vel occulte, omnino semper et ubique dicet, pretendet et allegabit ‹sic› se fecisse predittas donationes et venditionem // (c. 280v) olim die nono mense ‹sic› inditione preditti, modo et forma superius expressis, pure, publice et bona fide et nullum habere ius contraveniendi vel aliqua de premissis in totum vel in parte irritandi, sed predittam ecclesiam defendere, authorizare et disbrigare ab omni persona vel parte contraveniente sive ius habente supra ditto territorio sive de fatto controversiam dante atque dittam ecclesiam semper in possessionem ditti territorii potiorem facere et pro ea iudicium subire ad omnes ipsius Maselli sumptus et expensas statim et incontinenti, sibi denunciatione fatta tam ante litem contestatam quam post et de evitione teneri, denunciatione aliqua non fatta vel fatta, non obstante etiam quod predittum territorium fuisset vel esset propter inprudentiam iudicis vel culpam et negligentiam ditte ecclesie, rettorum et presbiterorums eiusdem compromittentium absque conscientia sua vel aliter per contumaciam vel negligentiam culpantium et vittium quibuscumque iuribus, legibus et constitutionibus in contrarium adversantibus non obstantibus quoquomodo, cum sic inter predittos contrahentes pro speciali // (c. 281r) patto habitum extitit et conventum nullasque litteras, rescriptum vel privilegium, cedulas sive scripturas papales vel regales sive episcopales vel a quocumque domino ecclesiastico vel seculari iustitiam, vigorem vel equitatem mandantium vel veritatem continentes, sub quacumque specie vel forma inpetrare nec inpetratis uti, per quas vel que preditta vel aliquod predittorum irritari et annullari possint, in totum vel in parte diverter(e), perverter(e) vel violar(i) cum ipsis omnibus, Masellus ipse ex eius certa scientia coram nobis expresse renuntiavit pro quibus omnibus et singulis predittis et subscriptis attendendis, adimplendis et inviolabiliter observandis per eumdem Masellum et eius heredes, dittus Masellus sponte, voluntarie et expresse obligavit se, suos heredes et bona sua omnia mobilia et stabilia, habita et habenda, ubicumque sita et posita, nomina debitorum, iura et attiones, prefato archipresbitero presenti, recipienti et stipulanti, quo supra nomine, ad penam et sub pena duppli totius pecunie supraditte, medietate silicet ipsius pene reginali curie vel alteri curie ubi exinde reclamatio fatta fuerit applicanda et reliqua medietate ipsius pene ditte ecclesie Sante Trinitatis integre persolvenda, me preditto notario publico // (c. 281v) pro parte ditte curie et ditto archipresbitero pro parte ditte ecclesie ab eodem venditore solemniter et legitime stipulantibus penam ipsam; qua pena commissa, soluta vel non soluta aut gratiose remissa, presens publicum instrumentum cum omnibus que in se continet nihilominus in suo robore perduret, cum integra refettione dannorum interesse et expensarum litis et extra litem que fierent propterea quoquomodo, de quibus dannis, expensis et interesse petatur, stetur et credatur iuratorie assertioni tantum ditti archipresbiteri seu alterius nomine ditte ecclesie aut ipsius ecclesie procuratoris, nulla alia probatione quesita, ita quod redduci non possit nec haberi recursus ad arbitrium boni viri seu comodolibet ‹sic› appellari vel etiam exinde reclamari; atto expresse inter partes easdem quod pena pecuniaria preditta per infrascriptam penam periurii et e converso una per aliam non tollatur, differatur vel annulletur, sed una commissa, exatta vel intentata, alia nihilominus peti, exigi et intentari possit. Renuncians propterea dittus Masellus venditor ex certa eius scientia voluntarie et expresse super hiis exceptioni // (c. 282r) doli mali, vis, metus et in fattum, legi que incipit ‹rem› maioris pretii qua deceptis in venditionum contrattibus ultra dimidiam iusti pretii subvenitur, iuri per quod generales renuntiationes inpugnantur seu iuri dicenti renuntiationem ipsam non valere et omni alteri iuri canonico et civili, scripto et non scripto et legum auxilio, constitutionibus inperialibus et regalibus, consuetudinibus quibuscumque, legi prohidenti penam in contrattibus in fraudem usurariorum apponi, conmitti, exigi et exposci conditioni indebite sine causa, ob causam, ex iniusta, nulla et turpi causa, fori privilegio, beneficio restitutionis in integrum et omnibus aliis iuribus, exceptionibus et allegationibus quibus a predittis vel aliquod premissorum se posset defendere vel tueri, de iure vel de fatto, in iudicio vel extra iudicium seu modo quocumque, certioratus prius dittus venditor ante renuntiationem eamdem de iuribus ipsis et effettibus eorundem, ut dixit, et pro predittis omnibus adimplendis et inviolabiliter observandis et de contra ea vel ipsorum aliquod non veniendo, predittus venditor coram nobis tattis per eum sacrosantis Evangeliis eidem archipresbitero quo supra nomine presenti et stipulanti corporaliter // (c. 282v) prestitit debitum iuramentum. Et voluerunt partes ispe quod si in presenti contrattu vel instrumento aliqua deesset solemnitas vel minime atta scripta possit semel bis et quotiens opus erit refici et emendari et de novo fieri, additis et mutatis clausulis, utilibus et necessariis donec sit efficax ad ‹sensum et› consilium sapientis, veritatis substantia non mutata, etiam parte altera non vocata, super quo renuntiaverunt, ut supra, iuri dicenti in refettionibus instrumentorum partem que ledi posset vocari debere.