Documenti medievali di Potenza tràditi nel volume della Sommaria

date

1553-01-23

title

168. Instrumentum locationis seu concessionis della chiesa cattedrale di S. Gerardo

summary

Tullio de Balzano di Potenza, procuratore generale della chiesa di S. Gerardo di Potenza, considerando l’utilità di detta transazione per la chiesa da lui rappresentata, concede in fitto e a titolo di locazione, per nove anni, ad Annibale Taridiola ‹ovvero Tordiola›, anch’egli della città di Potenza, alcuni appezzamenti di terra della chiesa di S. Gerardo; segnatamente: un pezzo di terreno sito a lo Prato grande e un ulteriore appezzamento di terra ubicato a lo Vallone della Rossa, in cambio di un canone annuo in natura pari a di 800 tomoli di frumento; l’affitto sarà valido a partire dal 1° settembre prossimo e, in caso di violazione di quanto stabilito, è fissata una pena di dieci once d’oro.

bibliography

  • ASNa, Regia Camera della Sommaria, Diversi, 1a numerazione, Dip. Somm., I, 309, n. 4bis, cc. 373v-379v, n. 113 [S].

teibody

(c. 373v) In nomine domini nostri Iesu Christi amen. Anno a nativitate ipsius millesimo quingentesimo quinquagesimo tercio, regnatibus serenissimis et captolicis principibus et invictissimis et potentissimis dominis nostris dominis Carulo de Austria, divina favente gratia rege Romanorumque imperatore semper augusto ac Iohanna de Aragonia eius matre et eodem Carulo eius filio primogenito eadem divina gratia regibus Hyspaniarum , Castellorum, Aragonum, utriusque Sicilie, Jerusalem etcetera regnorum vero eorumdem matris et filii in hoc regno Sicilie citra farum anno tricesimo septimo, imperii autem ab electione anno tricesimo quinto feliciter amen, die vigesimo tercio mensis ianuarii, undecime indicionis, Potentie.

Nos Cesar Famagosta de Potentia annalis et leteratus ‹sic› iudex, Nicolaus Gribbius Serranus incola dicte Potentie civitatis, publicus per totum idem regnum // (c. 364r) Sicilie citra farum regia authoritate notarius et testes subscripti ad hoc specialiter vocati et rogati, presenti scripto publico locationis terrarum instrumento fatemur, notumfacimus et testamur quod eodem predicto die coram nobis et in nostri presentia presentibus et personaliter costitutis reverendo domno Tullio de Balzano, dicte Potentie civitatis, generali procuratore venerabilis ecclesie Sancti Girardi, de qua procuratione nomine plena constit, consentiente prius in nos iudicem et notarium tamquam in suos, cum sciret ex certa eius scientia nos suos non esse, tamen ipsi nomine iurisdicioni sponte se sumisit, agente et ‹stipulante› ad infrascripta omnia et singula procuratorio nomine dicte ecclesie et suorum successorum, parte ex una, et Aniballe Taridiola ‹sic› dicte civitatis, agente similiter ad infrascripta omnia et singula pro se, ipsis suis generalis // (c. 374v) et successoribus universabilibus et particularibus, parte ex altera, prefactus quidem domnus Tullius procurator ut supra sponte, non vi, dolo malo, metu, ne(m)i(n)e inductus, nulla impressione aut suasione motus vel aliter circumventus, ut dixit, sed sua mera, pura, libera, gratuita et spontanea voluntate in nostrorum quorum supra iudicis, notarii et testium subscriptorum presentia, pro evidenti comodo, conmodo ‹sic› et utilitate dicte ecclesie locavit, affictavit et concessit et locationis et concessionis titulo et affictus dedit et per fustem assignavit dicto Anibali presenti, recipienti et stipulanti ac concedenti pro se, suis heredibus et successoribus, infrascriptas terras dicte ecclesie, videlicet pertinentiarum terrarum situi in territorio dicte civitatis, ubi dicitur lo Prato grande, confinatum versus orientem iuxta vallonum Sancti Anell[i], versus orientem iuxta vallonem dictum della Machia, versus meridiem iuxta vallonem Sambuci, versus septentrionem iuxta terras dicte ecclesie, quadam soritella mediante; aliud vero petium // (c. 375r) est situm ubi dicitur lo Vallone de la Rossa, confinatum versus orientem iuxta terras dicte ecclesie quas tenent domnus Angelus de Corduba et Nicolaus Vetulus et alii, versus occidentem iuxta terras Sancti Francisci quas tenet Hieronimus de Bono Iohanne, versus meridiem iuxta terras dicte ecclesie Sancti Girardi quas tenent dicti domnus Angelus et Nicolaus, versus septemtrionem iuxta terras dicte ecclesie, vallone della Rossa mediante, et alios fines, etiam cum omnibus eorum iuribus et pertinentiis ad terras ipsas spectantibus et pertinentibus quoquomodo per annos novem sequentes, incipiendo a primo die mensis septembris primi futuri anni XII indicionis, et quod predicta locatio intelligatur facta de triennio in triennium et non aliter nec aliquo modo, pro annua locatione frumenti et eoru(m) octuaginta ad iustam et modernam mensuram; quas terras ut supra locatas et concessas durante ipsius dicti affictus dictus procurator promisit alteri non locare // (c. 375v) nec arendere ipsasque terras defendere, disbrigare, antestare, excalumniter et de evitione teneri ab omnibus hominibus et personis quibuscumque, dominis, universitate seu collegio et ab omni persona volenti contravenientem et omnem litem forte movendam per quascumque personas contra dictum Aniballem conductorem et eius heredes et successores, durante dicto tempore, supra dictis terris ut supra locatis proprie ‹sic› ipse locator ac ipsi ‹successores› et dicta ecclesia et successores eius teneatur ad requisitionem simplicem vel sollemnem dicti conditoris ‹sic› et eius heredum et successorum in se ipsum et dictam ecclesiam assumere, prosequi et subire, suis et dicte ecclesie propriis sumptibus, laboribus et expensis a principio litis et usque ad finem et tam ante litem concessam quam post et in omni pretorio iudicio et in causa etiam appellationis et in omnem eventum et casum et in omni successu temporis dictum conductorem et eius heredes et successores victores et potiores facere in causa ipsa et eos preseverare // (c. 376r) indemnes et inlesos a tota causa contrastionis predicta et versa vice dictus Anibal conductor, proprie et contrie(n)te, speciali patto et teneri voluit, dicto locatori presenti et recipienti et stipulanti ut supra, quolibet anno dictas terras laborare et laborari facere actis et congruis temporibus, ut decet, ac dare, traddere et consignare seu dari, traddi et consignari facere dicto procuratori et qui per ipsum fuerit in dicta ecclesia aut alteri eiusdem ecclesie legimiti procuratori et cui hoc scriptum legitime in manibus apparuerit, quolibet anno durante dicta locatione dictos frumenti thumulos octuaginta ad dictam iustam et moderatam mensuram in area, tempore reclamationis in dictis terris aptas ad recipiendum de frumento recolligendo in eis, in pace, integer et sine diminutione qualibet itaque in fine unius cuiuscumque anni durante dicta locatione sic et esse debeat per dictum conductorem et eius heredes et successores dicto locatori ‹seu› alteri legitime // (c. 376v) persone cuius nomine de dicta annua locatione et pensione intager et plenarie satisfactum, sine dilatione et requisitione quacumque, omni iuris vel facti exceptione et cavillatione cessante; quam locationem, affictum et concessionem dictarum terrarum et omnia alia predicta et infrascripta in presenti instrumento contenta et ad invicem premissa, promisserunt ambe partes ipse una alteri et altera alteri, legitima stipulatione precedente, ratam, gratam et firmam ac rata, grata et firma prout ad unamquacumque ipsarum spectare et pertinere, habere, tenere perpetuo et inviolabiliter observare et contra non facere, dicere, opponere vel venire, in iudicio vel extra, de iure vel de facto, aliqua ratione vel causa, ratis et firmis remanentibus pactis et conventionibus supradictis, quia sic inter partes ipsas ex speciali pacto actum extitit et conventum, lege qualibet non obstante, // (c. 377r) sub obligatione earum ipsarum partium, habere et successorum earum ac bonorum dicte ecclesie omnium mobilium et stabilium seseque moventium, presentium et futurorum ubicumque se contentum et de cetero extitere, cuiuscumque vocabuli appellatione distintorum ac etiam eorum que in generale obligatione non veniunt sine speciali verborum expressione et quod etiam ad ignorata exledearum precario nomine et penam unciarum auri decem, medietate videlicet ipsius pene, si eam conmitti contingat, regie, apostolice curie vel alteri curie cuicumque ubi exinde reclamatio facta fuerit vel querela, ex altera pene cuiusdam medietatis ‹sic› parti prefata observanti et non contravenienti et eius heredibus et successoribus integra persolvenda, totiens quotiens fuerit exinde quomodolibet contraventum, me predicto notario tamquam persona publica pro parte dicte curie et ipsis partibus p[r]esentibus pro se ipsis eorumque heredibus et successoribus, una videlicet ab altera et altera altera ‹sic› penam // (c. 377v) sollemniter et legitime stipulantibus antedictam; qua pena conmissa vel non conmissa, soluta vel non soluta, exapta vel non exapta aut gratiose remissa, presens nihilominus instrumentum cum omnibus in eo contentis in suo semper robore et efficacia perseverent, rato manente pacto cum refectione et integra restitutione omnium et singulorum damnorum interesse et expensarum litis et extra litem que fierunt ‹sic› propterea quoquomodo, de quibus stari et credi debeat assercioni cum iuramento tantum alterius ipsarum partium predicta observantis et non contravenientis et eius heredum et successorum, nulla alia probatione quesita, ita quod reduci non possit ad arbitrium boni viri nec exinde quomodolibet appellari aut aliter reclamari. Que bona superius oblata dicte partes constituerunt se precario nomine tenere et possidere pro parte alterius ipsarum partium predicta observantis et non contravenientis // (c. 378r) et eius heredum et successorum; quod precarium liceat et licitum sit unicumque ipsarum partium predicta observanti et non contravenienti et eius heredum et successorum revocare, ad se advocare seu revocari facere quandocumque eis placuerit, simpliciter vel sollemniter et ut melius eis videbitur et placebit, nulla iuris vel facti sollemnitate servata que in huiusmodi bonis capiendis, vendendis, alienandis vel in solutum tenendis et dandis de iure requiritur. Et renuntiaverunt partes ipse una alteri et altera alteri presenti, recipienti et stipulanti pro suis heredibus et successoribus voluntarie et expresse, ex certa eorum scientia, exceptioni doli mali, vis, metus et in factum, presentis non sic celebrati contractus reique predicto modo non geste seu aliter habite quam ut superius et inferius continetur et est expressum, exceptioni deceptionis et fraudis, privilegio fori, beneficio restitutionis in integrum, exceptioni et legi dicenti res // (c. 378v) ecclesiasticas per t(rienniu)m ipsius locari non posse, condicioni indebite ob causam, sine causa, litis, privilegiis cum aliis moratoriis et rescriptis impetratis vel impetrandis; et ipsis impetratis promisserunt dicte partes non uti nec ipsorum vigore et liqualiter se in ea vel usibus, consuetudinibus, constitutionibus et capitulis regni huius premissis vel ipsarum alicui adversantibus quoquomodo et omnibus aliis legibus, exceptionibus, questionibus, conpensationibus, allegationibus et defensionibus iuris et facti quibus et propter que dicte partes et eorum heredum et successorum premissa vel ipsas aliquid venire possent quovis modo aut ab ipsarum observantia se tueri, iuri dicenti generalem renunciacionem non valere et iuri quo cavetur quod dicto iuri renunciari non possit ac omnibus aliis legibus, canonicis et civilibus et auxiliis omnibus in corpore utriusque iuris existentibus et repertis; certiorate prius dicte partes, ut dixerunt, per iuris peritum de iuribus ipsius et // (c. 379r) effectibus ac beneficiis earumdem antequam renuntiaverunt eisdem. Pro quibus omnibus supradictis et infrascriptis et eorum singulis firmiter actendendis, adimplendis et inviolabiliter observandis quodque predicta omnia vera sunt et eorum singula et in nullo unquam vacillare, dicte partes una alteri et altera alteri presenti, recipienti et stipulanti, ut supra, coram nobis eisdem, iur(e) et corporaliter tactis licteris ad sancta Dei evangelia prestiterunt iuramentum; et fuit actum infra contrahentes eosdem, pro cauthela uniuscuiuscumque ipsarum partium et earum heredum et successorum, quod si qua iuris vel facti sollemnitas in presenti instrumento deficerit vel clausula, tacite et expresse intelligatur in eo et totiens corrigi, refici et emendari possit quotiens opus erit ad sensum et consilium sapientis eligendi per partem predicta observantem et non contravenientem et eius heredum et successorum, donec veniat ad lucidam formam veritatis et facti substantia non mutata. Unde ad futuram rei memoriam // (c. 379v) et dictarum partium preces et ipsarum ac eorum heredum et successorum cautelam et omnium quorum et cuius interest et interesse poterit in futurum certitudinem, factum est exinde de premissis hoc presens publicum locationis terrarum instrumentum, per manus mei predicti notarii, signo meo solito signatum, mei cuius supra iudicis et nostrorum subscriptorum testium signis et subscriptionibus roboratum.

Così S qui, in docc. coevi (anche in orginale) Grisius Così S per nostre Così S per heredibus Così S per conducenti Così S per petium terrarum situm Così S per thomolos Così S per nobis plene constitit Così S per ipso dicto affitto Così S per arrendare Così S per excalumniare Così S per contravenire Così S per successio Così S per? contraventionis Così S per? presente et consentiente Così S per aptis Così S per recollectionis Così S per integre qui e in seguito Così S per heredum Così S per existentium Così S per extitutorum Così S per extendantur Così S per et Così S per ultra Così S per licteris Così S per et aliqualiter se iuvare Così S per ipsorum Così S per vacillent Così S per realiter Così S per contestatam

Quod scripsi ego idem Nicolaus publicus ut supra notarius qui premissis omnibus vocatus et rogatus interfui ipsumque meo consueto signo signavi. (SN) Ego Cesar Famagosta civitatis Potentie annalis iudex pro presenti anno ad predicta interfui et manu propria me subscripsi Io Colella de Liia de Potenza so testimonio Io Federico de Iordanuo de Potenza so testimonio Io Pirro Paulo de Lia de Potenza sone testimonio Io Ioanne Peradino Ce(n)tomane Potentie testor

Così S per Bernardino

notes alpha

    notes int