Documenti medievali di Potenza tràditi nel volume della Sommaria

date

1409-03-14

title

96. Instrumentum exsecutionis decreti in favore della chiesa di S. Michele

summary

Nicola de Laurentiana, agendo in qualità di nunzio deputato e di commissario designato ad hoc da parte di Antonello Pulderico di Napoli, luogotenente del regio giustiziere di Basilicata Petrillo Pulderico, dopo essersi recato a Potenza, nel luogo detto le Dragonare, unitamente a Nicola de Oppido giudice annuale di Potenza, ad Antonio Mordente de Laurino pubblico notaio, nonché a molti testimoni (tra cui chierici, diaconi, suddiaconi e laici), volendo dare esecuzione al decreto a lui indirizzato dal suddetto luogotente, procede a immettere la chiesa di S. Michele di Potenza, nelle persone dei procuratori Nicola de Martino e Nicola de Sturno, nel reale e pieno possesso di alcuni territori, posti in località detta la Dragonara, unitamente alle fonti di acqua in esso presenti, in passato oggetto di contenzioso con il notaio Nicola Cortesio di Potenza e riassegnati alla chiesa di S. Michele in seguito a due processi celebrati, il primo, da Filippo Antonio Maramaldo di Napoli, già giustiziere di Basilicata, il secondo da Nardo de Nola, giudice d’appello; in ossequio al sopracitato decreto, dopo aver immesso nel possesso di dette terre e di dette fonti sorgive i due procuratori della chiesa di S. Michele versando nei loro palmi acqua mista a terra, dovendo Nicola Cortesio pagare a titolo di risarcimento per le spese sostenute per il processo d’appello, da lui intentato, una somma valutata in un’oncia e quindici tarì, non potendo quest'ultimo corrispondere detta somma in denaro, alla presenza di tre probiviri si stabilisce che la chiesa di S. Michele di Potenza, per un anno, entri nel possesso di un terreno confinante col territorio di Dragonara e appartenente al predetto Nicola Cortesio, parte vinta, stabilendo altresì che qualora dopo un anno Nicola Cortesio non possa ancora corrispondere in denaro il risarcimento, detta terra passi nel possesso della chiesa di S. Michele.

bibliography

  • ASNa, Regia Camera della Sommaria, Diversi, 1a numerazione, Dip. Somm., I, 309, n. 4bis, cc. 130v-141v, n. 47 [S].
  • Originale: Napoli, Biblioteca della Società Napoletana di Storia Patria, Diplomatico, Pergamene del Fondo Fusco, (25-Potenza), segn. 10 BB I n. 27 [A].
  • Pedìo, Cod. dipl. pot., p. 150 n. XXVII; Id., Cod. e cart. Potentino, p. 341; Id., Cartulario della Basilicata, III, p. 173.

teibody

(c. 130v) In nomine domini nostri Iesu Christi amen. Anno incarnationis ipsius millesimo quadrigentesimo nono, regnante illustri et serenissimo domino nostro Ladislao Dei gratia Hungarie, Hierusalem, Sicilie, Crohatie, Dalmatie, Rame, Servie, Galitie, Ludomerie, Bulgarie rege ac Pedimontis comite, regnorum vero eius anno vicesimo secundo feliciter amen, die quartodecimo mensis martii, secunde indictionis, in territorio reginali civitatis Potentie, in loco ubi dicitur le Dragonarie vulgariter, que site et posite sunt in aspectu et visu apparibili dicte civitatis.

L’era regni è computata per anno incipiente allungato. A Dragonare

Et ibidem in presentia Nicolai de Oppido, habitatoris dicte civitatis, annalis et idiote iudicis civitatis eiusdem, mei Antonii Mordente de Laurino, habitatoris et accole dicte civitatis publici ubique per provincias Terre Laboris et comitatus Molisii, Principatus citra , et ultra serras Montorii, et Basilicate reginali autoritate notariiet testium infrascriptorum clericorum, diaconorum, subdiaconorum, licteratorum et illicteratorum, ac personarum idonearum in numero copioso et secularium diversorum civitatis eiusdem, fatemur, notumfacimus et testamur quod nobis qui supra iudice, notario et testibus subscriptis, ad preces et instantiam nobis humiliter factas pro parte ecclesie Sancti Michaelis de dicta civitate per venerabiles viros donnum Nicolaum de Martino et donnum Nicolaum de Sturno, clericos utique dicte ecclesie procuratores et piostros, ut dixerunt, electos comuniter et accatos, nobis qui supra iudice, notario et testibus infrascriptis personaliter accersitis ad locum et territorium supradictum ubi invenimus Nicolaum de Laurentiana // (c. 131r) familiarem et nuntium deputatum ‹ac› comissarium transmissum ibidem per virum egregium Antonellum Puldericum de Neapoli, locumtenentem viri egregii Petrilli Pulderici reginalis iustitiarii terrarum reginalium Basilicate, ad infrascripta omnia que inferius denotantur; qui quidem Nicolaus de Laurentiana comissarius et nuntius deputatus ad predicta infrascripta exequenda per dictum Antonellum locumtenentem, qui supra, et eius curiam, in dicto prenominato loco de le Dragonare superius predistinto, in nostri presentia et testium predictorum, pro parte dicti Antonelli locumtenentis, qui supra, et eius curie memorate ostendit et ibidem puplice legi fecit quodam decretum ipsius curie in carta papirea scriptum, sigillatum quidem sigillo dicti locumtenentis ac iudicis et actorum notarii per reginalem curiam cum eo deputatorum, omni vitio et suspicione carens, nec in aliqua sui parte viciatum nec abolitum unde facti substantia valeret super causa huiusmodi quomodolibet deperiri, tenoris et continentie subsequentis: (si vedano i docc. 1409 marzo 12 e 1408 dicembre 22). Cuiusquidem auctoritate dicti decreti, intellecto prius diligenter ipsius continentia et tenore, prefatus Nicolaus de Laurentiana familiaris dicte curie et nuntius ad infrascripta omnia exequenda per eum pro parte dicte curie exinde deputatus, in prefato predistinto superius loco appellato de le Dragonare personaliter constitutus, una cum predictis iudice, notario et testibus supradictis et infrascriptis, et volens ac curans cum omni diligentia qua convenit // (c. 138r) in premissis et adhibita curosa sollicitudine hobedient(ie) que sibi per dictam curiam ad premissa exinde mandabantur debite executioni mandare et ducere ad effectum, prout in decreto ipso ipsius curie sibi commisso exinde continetur ac in illo continet et declaret et vigore et autoritate decreti predicti, eosdem domnum Nicolaum de Martino et domnum Nicolaum de Sturno, clericos et procuratores dicte ecclesie Sancti Michaelis constitutos et ordinatos ad premissa omnia infrascripta ac nomine et pro parte dicte ecclesie Sancti Michaelis, non deviando nec errando in aliquo a tenore dicti decreti sibi commissi, in poxessionem corporalem et vacuam ac veram captionem, apprehentionem et tenutam predictarum terrarum et poxessionum unde dicte fontes ac paludes seu dicte aque decursus defluunt et decurrant, sitarum et positarum in prenominato predistinto loco de le Dragonare, cum predictis predistintis finibus, limitibus, circuitibus atque signis et lapidum originaliter constitutis pariter et affissis in illis, ut in decreto ipso clarius continetur, coram nobis presentibus et videntibus posuit et induxit, nec non ‹et› dictarum fontium aque vel aquarum pariter et paludis iuxta dicti decreti continentiam, seriem et tenorem recipiendo, idem Nicolaus de Laurentiana familiaris et nuntius dicte curie qui super aquam decursus fontium predictorum atque paludis, que in predictis terris ipsius ecclesie Sancti Michaelis defluit et oritur, cum palmis et manibus suis adiunctis et dictam aquam ad manus et inter manus et latias dictorum donni Nicolai de Martino et donni Nicolai de Sturno, procuratorum // (c. 138v) ipsorum nomine dicte ecclesie Sancti Michaelis recipientium et tenentium aquam ipsam cum pulvere glebis seu luti ipsarum terrarum et poxessessionum dicti territorii a quo fontes ipsi et decursus dictarum aquarum vel aque defluunt et decurrunt, in nostro testimonio puplico ac presentialiter coram nobis in signum vere et realis poxessionis eisdem procuratoribus, nomine dicte ecclesie tradite et assignate exinde exhibendo ac designando eisdem procuratoribus nomine ecclesie supradicte omne tam scilicet de limitibus et terris predictis continentibus fontes ipsos aquarum, decursus ipsarum pariter et paludes, quam quecumque alia que in ipso decreto particulariter continetur et prout in ipso continetur et declaratur ad cauthelam omni futuro tempore et eternam certitudinem dicte ecclesie et successorum in ipsa ecclesia archipresbiterorum, procuratorum, presbiterorum et clericorum omnium aliorum presentium et futurorum quorum interest et interesse poterit in eternum, pro validitate et robore iurium dicte ecclesie cuius nulla detempta et occupata poxessio per homines sceleratos indebite ubi nos iustitiam per presides ministrare nos prescribitur tempore aliquali etc. Et insuper prefatus Nicolaus de Laurentiana nuntius et familiaris dicte curie qui supra ad infrascripta, ut predicitur, constitutus, eosdem procuratores quo supra nomine dicte ecclesie Sancti Michaelis pro expensis factis per eos in causa questionis ipsius contra dictum notarium Nicolaum in prosecutione questionis ipsius, silicet pro uncia una et tarenis quindecim de carlenis usualis pecunie regni ponderis generalis quam et quos procuratores ipsi, nomine dicte ecclesie, subierunt in litigando et questionando cum notario Nicolao predicto // (c. 139r) convento, tam tempore silicet questionis incepte in causa questionis predicte quam etiam tempore in dicta causa appellationis sequta per eos, electis primo per eundem Nicolaum commissarium et nuntium dicte curie, nomine et pro parte dicte curie, iuxta tenorem dicti decreti, tribus idoneis probis viris, scilicet Nicolao Gotio , Ioanne Porcario et Antonio filio Benedicti de Amena de dicta civitate Potentie, in exatione ‹et solutione› dictarum declaratarum expensarum dictorum scilicet uncie unius et tarenorum quindecim predictorum et de ordinatione ipsius Nicolai et mandato facto eis ad certam penam coram nobis nomine et pro parte dicte curie et in presentia commissarii Nicolai supradicti volentis, mandantis et acceptantis, predicti probi viri assignaverunt predictis procuratoribus presentibus, ibidem recipientibus, nomine ecclesie supradicte, pro restauratione dictarum expensarum factarum ut supra, que est et erat dicti notarii Nicolai conventi, terram unam sitam et positam in loco predicto, estimatam prius per eos in pretio et valore dictarum expensarum, que quidem terra fuit deli Amerosi empta per quondam Girardum Cortisium, patrem dicti notarii Nicolai, cum certis iuncis seu blibis intus eam et goffis de gurris et cum certis salicibus in capite, iuxta terras quondam Andreutii, mediante limite, iuxta terras dicte ecclesie Sancti Michaelis, mediante cursu aque, iuxta terram Antonelli Stampi, et a parte subteriori vel inferiori iuxta terras quondam Comini de Balba et domini episcopi Potentini et similiter a pede et predicta parte inferiori iuxta quendam monticellum cum mirricis et genestris sistentibus in eodem, qui confinat cum dictis terris domini episcopi similiter et cum terris // (c. 139v) dicti quondam Comini de Balba et cum aliis confinibus aiacentibus monticello predicto; et ut supra distinguitur predictis procuratoribus tradiderunt pro predictis expensis rehabendis et reficiendis per ipsum notarium Nicolaum ecclesie supradicte vel eius procuratoribus pro eadem ad habendum, tenendum, utifruendum et legitime possidendum terram ipsam per dictos procuratores presentes et futuros dicte ecclesie, nomine ipsius ecclesie, tamquam dominam et patronam si infra predistinctum anni circulum dictus notarius Nicolaus seu alter sui parte non dabit eisdem procuratoribus dicte ecclesie seu ipsi ecclesie prefatam unciam unam et tarenos quindecim in pecunia, pro causis et expensis predictis exinde consequtis in prosequtione litis et questionis predicte, prout in decreto ipso ac in instrumento sententie inde facto per prenominatum iudicem Nardum de Nola reginalem iudicem nullitatum, quod est et esse debet pen(es) procuratores dicte ecclesie seu ecclesiam supradictam, hec et alia clarius et seriosius annotantur. Et quia dicti procuratores, qui supra nomine et pro parte dicte ecclesie Sanci Michaelis, eorum interesse dicebant de predictis omnibus et singulis factis, gestis et executis per dictum Nicolaum de Laurentiana nuntium dicte curie ac qualiter eos pro parte dicte curie et nomine ecclesie supradicte in poxessionem dictarum terrarum seu terre cum dictis fontibus, palude et aquarum decursibus imposuit et induxit ad verum dominium et proprietatem ecclesie supradicte, prout in decreto ipso sibi facto pro parte curie supradicte exinde continetur, ac traditione et assignatione dicte terre ipsius notarii Nicolai conventi eis facte nomine similiter ipsius ecclesie memorate pro expensis factis, de mandato Nicolai familiaris predicti // (c. 140r) per prenominatos superius probos viros, ut supra distinguitur, ac omnibus aliis dependentibus ex eisdem ac qualiter predicta omnia et singula supradicta, dicta, acta, gesta et facta sunt coram nobis per Nicolaum familiarem et nuntium supradictum pro parte curie reginalis locumtenentis iustitiarii supradicti debere habere pro futura rei memoria et cauthela ipsius ecclesie cum inserta forma dicti commissi decreti puplicum instrumentum pro lumine contractus rei dicte ecclesie sic secute debitis sollemnitatibus convallatum et oportunis clausulis stipulatum, cum facto mere substantie veritatis, nos prefatos iudicem, notarium et testes infrascriptos ex reginali parte requisiverunt actente, nostrum super hoc officium puplicum implorando, quod nemini de iure sine pena possumus rationabiliter denegare. Et similiter ad postulationem dicti Nicolai familiaris dicte curie et commissarii requirentis, ea quod videbatur eos iustum petere et ‹quod de predictis omnibus deberemus puplicum conficere instrumentum eisdem procuratoribus presentibus et futuris et dicte ecclesie Sancti Michaelis omni futuro tempore valiturum, quinimo videntes procuratores ipsos nec pro parte ecclesie supradicte iusta petere et› petentibus iusta non est denegandus assensus, cum indigne videretur negare quod aliis est indultum, maxime quia in hac parte causa ecclesiastica tangebatur, ad instantiam prenominatorum procuratorum, nomine cuius supra, et postulationem dicti Nicolai familiaris et commissarii supradicti agentis executionem sibi commissam per dictam curiam contra dictum notarium Nicolaum pro ecclesia memorata, predistinto die quintodecimo mensis martii supradicti, ut ipse dicto die eidem curie retulit predicta sibi commissa debite executioni mandasse in predestinto loco de le Dragonare pro ipsa ecclesia et ipsorum procuratorum, // (c. 140v) pro curia vel aliorum exinde futurorum infinita et perpetua certitudine et cauthela, factum est de predictis omnibus et singulis exinde presens puplicum instrumentum per me predictum notarium deputatum, signo et subscriptione mei qui supra iudicis et subscriptorum testium subscriptionibus et subsignationibus roboratum.

A incole A creatos A Bocio A Arvena A Amerusi A ulivis A boffis A resarcendis

Quod scripsi ego idem Antonius puplicus ut supra notariusqui predictis omnibus vocatus et rogatus interfui et accessi ipsumque solito signo signavi, superius autem ubi legitur «tamquam dominam et patronam si per anni circulum non fuerit ab eodem notario Nicolao» et in alio loco inferiori ubi legitur «ecclesie tanquam dominam et patronam si infra predistintum anni circulum», abrasum est per me prefatum notarium et emendatum non vicio, sed quia inscribendo casualiter erravi; unde pro abraso et autentico habeatur; etiam similiter ubi legitur «sui parte non dabit» suprascripta est per me prefatum notarium illa quo supra que dic(it) «non» que pro autentico habeatur, non vicio, sed velocitate scribendi quam parte obmisi et suprascripsi in regulo et super virgula ubi dicta pars «non» pro autentico reperiretur. (S) Ego Nicolaus de Offido annalis iudex civitatis Potentie qui supra Ego iudex Meulus domini Mathei de Sacco predictis interfui et me subscripsi// (c. 141r) Ego presbiter Goffridus de Moyse cause nuntius ‹Pontentinus›testis interfui Ego presbiter Nicolaus de Porta testis interfui Ego donnus Antonellus de Padula testis interfui Ego diaconus Novellus de Novello testis interfui Signum crucis proprie manus Nicolai Gotii ‹testis› idiote qui interfuit scribere nescientis Signum crucis proprie manus Nicolai Sere testis ‹ydiote qui› interfuit scribere nescientis Signum crucis proprie manus Ioannis Sera scribere qui interfuit / scribere nescientis Ego diaconus Ritius de Laurentiana testis interfui Ego diaconus Ioannutius Quatuor Oculis testis interfui Ego diaconus Angelus Zappa testis interfui Ego diaconus Leonardus de Rico testis Ego subdiaconus Angelus Serra testis Ego subdiaconus Martinus de Zampria testis interfui Ego iaconus Ioannes Dominicus Fezeca testis interfui Signum crucis proprie manus Antonelli de Benedicto testis scribere nescientis

A illa pars piuttosto che quo supra A regulum A Oppido A canonicus A Bocii A Fecze piuttosto che (in seguito) che Sera, Serra, Fezeca A testis ydiote A Riccardus

notes alpha

    notes int