[1]
Aeneas episcopus Senensis Antonio Panormitae,
poetae clarissimo, salutem plurimam dicit.
[2]
Silvester Chimensis antistes, cuius consilio in suam me curiam
Fridericus imperator
arcessivit, dictatas a me litteras cum aliquando examinandas accepisset
remitteretque plerunque maculatas, magis quam emendatas, interrogatus cur
aptissimo verbo remoto reddidisset ineptum: «Atqui non vidisse me – inquit –
scripta tua suspectare poteras, si nihil immutatum repperisses», idem mihi in
Alfonso tuo faciundum
fuit, Antoni, oratorum et
poetarum limatissime. [3] Nam, quae de rege maximo et
optimo olim scripseras ut legerem corrigeremque iussisti, legere potui, quod
feci, corrigere vero non potui. Nam, quid est quod tua manu emissum correctione
indigeat? Vulgo dicitur nihil dictum esse, quod nequeat dici melius; at hoc in
rebus tuis falsum: Virgilianum carmen, quam
dicteria tua corrigi promptius fuerit.
[4] Legimus aliquando Xenophontem, nescimus
qua eloquentia homo Graecus eluceat: ignoramus enim damno nostro Graecas
litteras. De Latinis, si quod est iudicium nostrum, translatus ille neque se
Antonio, neque Socratem
Alfonso parem facit.
Nam et tu Xenophontem hunc eloquentia superas et Alfonsus sapientia
Socratem antecedit.
[5] Quid plura? Apophtegmata
Plutarchi
Philelphus in Latinum vertit: dicta illic facta memoratuque
digna breviter comprehensa sunt illustrium virorum, quos non Oriens modo, sed
Graecia simul et Roma protulit, maiora
tamen et illustriora de uno Alfonso tuus liber
explicat. [6] Felix tu igitur, cui tantus princeps
scribendus occurrit; felix Alfonsus, qui te ad
consecranda eius gesta idoneum offendit. Nam neque tibi materiam uberiorem
invenire, neque illi scriptorem elegantiorem obtingere facile fuerat.
[7] Verum, ego ut eo redeam, unde digressus sum, Silvestri tenebo morem: annotabo pleraque, tanquam mutanda sint,
non quod meum iudicium anteponam tuo, sed ut me librum vidisse ac legisse
intelligas, quod tunc verum maxime iudicabis, cum per singula capita tui operis
aliquid me videris esse commentum.