Documenti medievali di Potenza tràditi nel volume della Sommaria

date

1421-12-01

title

116. Instrumentum donationis inter vivos in favore della chiesa cattedrale di S. Gerardo

summary

Angelo Conto detto Rosso, di Potenza, dichiara di aver eredidato dal defunto padre e dai suoi parenti, originari di Roma, alcune terre (fruttifere e infruttifere, con alberi di querce e di altro genere) e alcune fonti d’acqua site in Potenza, nella contrada detta la Thera, ultra flumen; per la salvezza dell’anima sua e dei suoi parenti, dona con effetto immediato alla chiesa di S. Gerardo di Potenza e al suo capitolo, rappresentati dai prevosti Guglielmo de Mallano e Guglielmo fratris Antonii, di Potenza, tutte le terre e un piccolo bosco (machia) compresi tra i seguenti confini: le terre del fu Aymario, nei pressi del vallone qui vocatur Mile Cutugne, nonché la via per la quale si va a Pietragalla, presso la via per la quale si va a Cancellara (ad terram Canzellarii) e la fontana de Ferramentis; contestualmente, il donatore chiede in cambio di ricevere le esequie nella chiesa suddetta di S. Gerardo, nonché di esservi sepolto nel medesimo sepolcro in cui sono stati tumulati il padre e la madre, senza ulteriori oneri a carico suo o dei suoi successori. In caso di violazione di quanto stabilito, è fissata una pena di dieci once d’oro.

bibliography

  • ASNa, Regia Camera della Sommaria, Diversi, 1a numerazione, Dip. Somm., I, 309, n. 4bis, cc. 26v-28v, n. 4 [S]
  • Rendina, Istoria della città di Potenza, ediz. Abbondanza, p. 274; ediz. Villani-Mariano-Caserta, p. 280; Pedìo, Cod. e cart. Potentino, p. 342; Id, Cartulario della Basilicata, III, p. 187.

teibody

(c. 26v) In nomine domini dominia nostri Iesu Christi amen. Anno a nativitate ipsius millesimo quatricentesimo vicesimo primo, regnante serenissima domina domina nostra Ioanna secunda Dei gratia Ungarie, Hierusalem, Sicilie, Dalmatie, Croatie, Rame, Servie, Galitie, Lodomanie ‹sic› , Comanie, [B]ulgarieque regina, , Provincie, Forcalquerii ac Pedimontis comitissa, regnante vero eius anno sexto feliciter amen, die primo mensis decembris, ottave indittionis, apud civitatem Potentie.

All’anno 1421 non corrisposero né l’VIII indizione né il VI anno di regno di Giovanna II, sia che si computi per anni interi sia che si ipotizzino gli anni incipienti allungato o abbreviato. Non potendo fare confronti con l’originale, non è possibile stabilire se tali discrasie siano imputabili al trascrittore ovvero al notaio.

Nos Gaspar de Gannulo annalis iudex civitatis Potentie, Thomas Strambus de Potentia publicus ubilibet per provincias Principatus citra et ultra fines ‹sic› Montorii,Capitinate ac Basilicate regia authoritate notarius et testes subscripti ad hoc specialiter vocati et rogati, presenti scripto puplico fatemur, notumfacimus et testamur quod preditto die, in nostri presentia constitutus ‹sic› Angelus Ch(on)t(us) dittus Russus de Potentia, ex una parte, et dominus Gulielmus de Mallari et dominus Gulielmus fratris Antonii de Potentia, priosti ut ipsi disser(un)t ecclesie Santi Girardi de Potentia, tam nomine eorum quam nomine et pro parte dittorum priost[orum] et capituli ac ecclesie Santi Gerardi presentium et futurorum in ditta ecclesia, ex parte altera, predittus quidem Angelus Contus asseruit coram nobis se ipsum habere, tenere et possidere iuxto titulo et bona fide, ex successione quondam patris sui et deg predecessorum suorum ex urbe Roma oriundorum, certas terras fruttiferas et infruttiferas, arboratas arboribus quertium et aliis arboribus diversorum fruttuum et generis constistentium in predittis terris et aquarum fontes sitas intus tenimentum civitatis Potentie, in contrata ubi dicitur la Terra ultra flumen; ditti terr(itorii) (con)fines: ab una parte iuxta terras quondam domini Armarii , iuxta vallonum qui vocatur Mile Cutugne et viam per quam itur ad terras Petregalle, iuxta viam per quam itur // (c. 27r) ad terram Canzellarii et fontanam que appellatur le fontane de Ferramen[tis] et alias fines. Igitur quidem assersione ‹sic› fatta coram nobis, dittus Angelus gerens non vi, dolo, metu duttus, sponte et voluntarie, habens et volens habere p(ri)mam intentionem et donationem aditam, ecclesie Santi Girardi, ut Deus et gloriosus Santus Gerardus per eorum m(isericord)iam sibi et quondam parentibus ipsis indulgeat delitta et pe[ccata]k dudum (con)missa per predittum Angelum in hoc seculo et parentes ipsius, propter devotionem puram quam habet erga dittam ecclesiam et habere intendit futuro tempore, in nostra qui supra iudicis, notarii et testium subscriptorum presentia eisdem donno Gulielmo Mallone et do(n)no Gulilemo fratris Antonii depositis ut supra, presentibus et recipientibus tam nomine eorum quam nomine et pro parte ditte ecclesie Santi Gerardi et aliorum presbiterorum [et] capituli presentium et futurorum, ditte ecclesie et cap(itu)li iure proprio et in perpetuo tamquam boni meriti et fruttuum debite terminerationis condigne dedit, donavit et concessit et traddidit donationis titulo inrevocabiliter inter vivos, perpetuo assignavit e[x] nunc prout ex tunc predittas omnes terras et machiam per fines et loca superius declaratas, cum omnibus iuribus et pertinentiis ad dittas terras et machiam spettantibus et pertinentibus quoquomodo. Cedens et transferens dittus Angelus Contus donator eisdem prepositis, nomine quo supra, et aliis successive futuris omne ius, omnemque attionem, seu omnia iura et attiones reales et personales et mistas, perhemptorias, petitorias, rei et iuris persequtorias, anormolas obligationes et promissiones quaslibet alias, tacitas et expressas quas et quelibet habere posset ac ei conpeterit et conpetere posset in hoc supradittis terris et machia cum omnibus et singulis iuribus suis. Ita quidem quod libere scit et licitum eisdem // (c. 27v) priostis, prepositis, nomine et pro parte ditte ecclesie, capituli et omnium clericorum presentium et futurorum, ex nunc in antea tenere, perpetuo et pacifice possidere terras et maclam predittas, illisque utifrui et utifrui facere nomine et ‹ad› opus ecclesie supraditte, omni tempore futurorum, absque contradittione et molestia ipsius donatoris seu alterius sui nomine et possessiones ipse semper sint et esse debeant in potestate, in vero dominio ecclesie supraditte ad habendum, tenendum et possidendum et faciendum in eis et de eis quicquid ecclesie et cap(itu)lo placuerit. Ex qua donatione idem Angelus donator nullum ius nullamque attionem spettantem vel dominium in ea et supradittis possessionibus sibi nec suis heredibus aut alicui alteri p(erson)e quomodolibet reservavit, exceptio q(ui)a ditti clerici et capitulum ditte ecclesie teneantur expresse eidem Angelo donatori do(n)are et concedere libere sepulture cum exequiis intus ecclesiam Santi Girardi et se addere corpus suum in illo sepulcro ubi reposita et cummulata fuerint corpora patris et matris suorum, propter ditta sepultura et obsequio nulla sibi vel suis successoribus ulla ex inde solutione petita. Et promisit ipse donator ‹per› se et suos heredes et successores et bona eius omnia sollemniter obligavit per stipulationem sollempnem dittis do(n)no Gulielmo Mallone et do(n)no Gulielmo fratris Antonii prepositis ecclesie memorate, ut supra presentibus et stipulantibus pro se nomine et pro parte ditte ecclesie et clericorum presentium et successive futurorum, donationem ipsam inrevocabiliter fattam ac omnia et singula alia supraditta et infrascripta omni tempore ex nunc inperpetuum ratam, gratam et firmam habere, tenere et observare et in nullo contravenire, facere, opponere vel allegare, in iudicio vel extra, ‹de› iure vel de fatto ad penam et // (c. 28r) sub pena unciarum auri decem, solvendam per medietatem reginali curie vel alteri curie ubi ex inde fatta fuerit reclamatio seu querela et pro reliqua medietate dittis prepositis nomine quo supra vel aliis successive futuris prepositis ditte ecclesie, qui pro tempore [..]tati fuerint persolvendam quam penam, ego predittus notarius puplicus pro parte ditte curie et predittorum prepositorum nomine quo supra fuimus ‹sic› a ditto donatore sollempniter et legitime stipulantibus; et pena ipsa totiens conmittatur et exigatur cum effettu, quotiens contra fiet ipsaque pena soluta vel non, soluta aut forte gratiose remissa, presens contrattus nichilomunis cum omnibus que in se continet in sua semper maneat roboris firmitate, cum integra refettione dannorum omnium, interesse et expensarum litis et extra que fierent propterea quoquomodo. Et renuntiavit dittus Angelus donator, sponte, exceptioni doli mali, vis, metus ac in fantum ‹sic›, preditti non sic celebrati contrattus et rei geste, legi Sansinus, ‹legi› Si convenerit, fori privilegio, legi Velleani senatori consulto et generaliter omnibus aliis iuribus et capitulis ac civilibus privilegiis quibus seu proptereaque posset se idem et extra que fierent propterea quoquomodo. Et renuntiavit dittus Angelus donator defendere seu tueri in omni curia et foro ecclesiastico vel seculari. Et propterea dittis omnibus et singulis firmiter omni futuro tempore observandis et non contraveniendo, aliqua ratione vel causa, dittus et extra que fierent propterea quoquomodo. Et renuntiavit dittus Angelus Contus donator ad santa Dei evangelia iuramentum prestitit corporalem, volenti et statuenti expresse quod pena periurii et penam pecuniariam e converso una per aliam non tollatur, subspenciatur nec inpediatur set [....] simul et pariter intentari valeant et exigi cum effettu in uno iudicio vel diversiis. Unde ad futuram memoriam et omnibus eorum vel cuius interest et interesse poterit certitudinem et cautelam, presens puplicum donationis instrumentum ex inde fattum est // (c. 28v) per manus mei preditti notarii, signo meo solito signato, mei qui supra iudicis ac nostrum subscriptorum testium subscriptionibus roboratum.

Così S per Ingannulo Così S per Mallano (da docc. coevi) Così S per Tiera Così S per Aymarii(da docc. coevi) Così S per prepositis Così S per benemeritis Così S per remunerationis Così S per condignis Così S per his Così S per sit Così S per excepto Così S per quod Così S per liberam sepulturam Così S per tumulata Così S per me predicto notario puplico Così S per Sancimus Così S per propterque Così S per volens Così S per statuens Così S per suspendiatur Così S per per

Quod scripsi ego Thomas puplicus ut supra notarius qui premissis omnibus rogatus et vocatus interfui ipsumque meo consueto signo signavi. (SN) Ego qui supra iudex Gaspar de Inganulo preditta fateor ‹et›t me subscrissi Ego dominus Antonius de Venusio testis sum Ego Gerardus de Girardo testis interfui et me subsc(ripsi) Ego Rubulotta de Garbisio testis sum Ego Sisto de Amico testis sum

notes alpha

    notes int